Dört tekerden çekiş (4x4), aynı zamanda dört çeker, dört tekerlekten çekiş (4WD) veya All-Wheel Drive (AWD) olarak da bilinir, bir motorlu taşıtın motor gücünün aynı anda dört tekerleğine de iletilmesini sağlayan bir sistemdir. Bu, aracın daha iyi çekiş gücü, yol tutuşu ve arazi kabiliyeti sunmasını sağlar. Dört tekerden çekiş sistemleri, otomotiv endüstrisinde geniş bir uygulama alanına sahiptir ve binek otomobillerden kamyonetlere, arazi araçlarından askeri araçlara kadar çeşitli araç tiplerinde bulunabilir.
Dört tekerden çekiş sistemi, motorun ürettiği torku bir şanzıman vasıtasıyla hem ön hem de arka akslara dağıtır. Bu dağıtım, genellikle bir transfer kutusu veya bir dizi diferansiyel aracılığıyla gerçekleştirilir. Dört tekerden çekiş sistemleri, yol koşullarına ve sürücünün ihtiyaçlarına göre farklı oranlarda tork dağıtabilir.
Dört tekerden çekiş sistemleri temel olarak iki ana kategoriye ayrılır:
Part-Time (Yarı Zamanlı) Dört Tekerden Çekiş: Bu sistemlerde, sürücü, çekiş ihtiyacı olduğunda sistemi manuel olarak devreye alır. Genellikle arazi sürüşü veya kaygan zeminlerde kullanılır. Normal yol koşullarında, araç genellikle iki tekerlekten çekişli olarak çalışır. Part-time sistemler genellikle daha dayanıklıdır ve daha az karmaşıktır, ancak asfalt yolda kullanıldığında aktarma organlarına zarar verebilir.
Full-Time (Tam Zamanlı) Dört Tekerden Çekiş: Bu sistemlerde, dört tekerden çekiş sürekli olarak devrededir. Araç, her zaman dört tekerleğiyle de yol tutuşu sağlar. Full-time sistemler, özellikle kaygan zeminlerde ve değişken hava koşullarında daha iyi yol tutuşu ve kontrol sunar. Genellikle binek otomobillerde ve SUV'larda kullanılır.
All-Wheel Drive (AWD): Genellikle full-time dört tekerden çekiş sistemlerinin bir alt kümesi olarak kabul edilir. AWD sistemleri, genellikle elektronik sensörler ve kontrol üniteleri aracılığıyla tork dağılımını otomatik olarak ayarlar. Bu sistemler, yol koşullarına ve sürüş tarzına göre torku ön ve arka akslar arasında değişken oranlarda dağıtabilir. AWD sistemleri, genellikle performans odaklı araçlarda ve lüks otomobillerde bulunur.
Dört tekerden çekiş sistemleri, aşağıdaki gibi çeşitli araç tiplerinde kullanılır:
Dört tekerden çekiş, aracın çekiş gücünü, yol tutuşunu ve arazi kabiliyetini önemli ölçüde artıran bir sistemdir. Farklı tipte dört tekerden çekiş sistemleri, farklı ihtiyaçlara ve sürüş koşullarına uygun olarak tasarlanmıştır. Dört tekerden çekişli bir araç satın almadan önce, kendi ihtiyaçlarınızı ve sürüş alışkanlıklarınızı göz önünde bulundurarak doğru sistemi seçmek önemlidir. Ayrıca, ABS, ESP gibi diğer güvenlik sistemleri de dört çeker sistemler ile birlikte çalışarak güvenliği artırır.