cezai şart ne demek?

Cezai Şart, bir sözleşmenin ihlali halinde, borçlunun alacaklıya ödemeyi taahhüt ettiği belirli bir miktar para veya ifadır. Temelde, borcun sözleşmeye uygun şekilde yerine getirilmesini sağlamayı amaçlayan bir tür tazminattır. Cezai şart, [Türk Borçlar Kanunu](https://www.nedemek.page/kavramlar/türk%20borçlar%20kanunu) tarafından düzenlenmektedir.

**Cezai Şartın Türleri:**

*   **Seçimlik Cezai Şart:** Alacaklının, sözleşmeye aykırılık durumunda asıl borcu mu, yoksa cezai şartı mı talep edeceğine karar verme hakkına sahip olduğu cezai şart türüdür.

*   **İfa Yerine Cezai Şart:** Sözleşmeye aykırılık halinde, alacaklının sadece cezai şartı talep edebildiği, asıl borcun ifasını talep edemediği cezai şart türüdür.

*   **Tazminat Yerine Cezai Şart:** Sözleşmeye aykırılık nedeniyle oluşan zararın, cezai şart miktarıyla sınırlı olduğu cezai şart türüdür.  Alacaklı, zararı cezai şart miktarını aşsa bile, sadece cezai şartı talep edebilir.

**Cezai Şartın Hükümleri:**

*   **Aşırı Cezai Şart:** Cezai şartın miktarı, borçlunun ekonomik durumunu önemli ölçüde zor duruma düşürecek veya alacaklının hakkaniyete aykırı bir kazanç elde etmesine yol açacak kadar yüksekse, hakim tarafından indirilebilir. Bu durum, [hakkaniyet ilkesi](https://www.nedemek.page/kavramlar/hakkaniyet%20ilkesi) gereğidir.

*   **Cezai Şartın İspatı:** Cezai şartın varlığı ve miktarı, sözleşmeyle yazılı olarak ispatlanmalıdır.

*   **Borçlunun Sorumluluğu:** Borçlu, cezai şartı ödemekle yükümlü olsa bile, sözleşmeye aykırılığın kendi kusurundan kaynaklanmadığını ispatlayarak sorumluluktan kurtulabilir.