bolşevizm ne demek?

Bolşevizm

Bolşevizm, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) içinde 1903'te ortaya çıkan ve Vladimir Lenin tarafından yönetilen radikal, devrimci bir Marksist akımdır. Kelime anlamı olarak "çoğunlukçu" anlamına gelir ve partideki bir oylamada çoğunluğu sağlamalarından gelir.

Temel İlkeler ve Amaçlar:

• Devrimci Dönüşüm: Bolşevikler, kapitalizmin ancak şiddetli bir devrim yoluyla yıkılabileceğine inanıyorlardı. Evrimci sosyalizm gibi reformist yaklaşımları reddediyorlardı.
• Proletarya Diktatörlüğü: Devrimin ardından, işçi sınıfının (proletarya) devlet iktidarını ele geçirmesi ve "proletarya diktatörlüğü" kurması gerektiğini savunuyorlardı. Bu, burjuvazinin ve diğer "karşı-devrimci" unsurların bastırılmasını içeriyordu.
• Sınıf Mücadelesi: Marksizm'in temel prensibi olan sınıf mücadelesini esas alıyorlardı. Toplumun, ezen ve ezilen sınıflar arasındaki çatışma üzerinden ilerlediğine inanıyorlardı.
• Merkeziyetçilik: Bolşevik parti, sıkı bir şekilde merkeziyetçi ve disiplinli bir örgütlenme modelini benimsemişti. Kararlar yukarıdan aşağıya doğru alınıyor ve partinin her üyesi bu kararlara uymakla yükümlüydü. Demokratik merkeziyetçilik ilkesi, tartışmanın serbest, kararın bağlayıcı olması esasına dayanıyordu.
• Enternasyonalizm: Bolşevikler, dünya devrimini hedefliyorlardı ve diğer ülkelerdeki sosyalist hareketlerle dayanışma içinde olmayı önemsiyorlardı.

Tarihsel Gelişim:

• 1917 Ekim Devrimi: Bolşevikler, 1917'de Ekim Devrimi ile Rusya'da iktidarı ele geçirdiler.
• Sovyetler Birliği: Devrimin ardından, Bolşevik Parti, Sovyetler Birliği'ni kurdu ve tek parti yönetimi altında ülkeyi yönetti.
• Komintern: Bolşevikler, dünya devrimini yaymak amacıyla Komünist Enternasyonal'i (Komintern) kurdular.
• Stalinizm: Lenin'in ölümünden sonra, Josef Stalin'in iktidara gelmesiyle birlikte Bolşevizm, Stalinizm olarak bilinen otoriter bir rejime dönüştü.

Etkileri:

Bolşevizm, 20. yüzyılın en etkili ideolojilerinden biri oldu. Sovyetler Birliği'nin kurulması, birçok ülkede komünist hareketlerin yükselişi ve Soğuk Savaş gibi olaylar Bolşevizm'in doğrudan veya dolaylı etkileri olarak görülebilir.