biseksüellik ne demek?

Biseksüellik, hem erkeklere hem de kadınlara¹²³ veya birden fazla cinsiyete yönelik romantik veya cinsel çekim ya da cinsel davranıştır.⁴

Biseksüellik terimi, esas olarak hem erkeklere hem de kadınlara⁵⁶⁷ yönelik romantik veya cinsel duyguları belirtmek için insan çekimi bağlamında kullanılır ve kavram, heteroseksüellik ve homoseksüellik ile birlikte cinsel yönelimin üç ana sınıflandırmasından biridir. Biseksüel bir kişilik, her iki cinsiyete de eşit derecede cinsel çekim duymak demek değildir; genel olarak, bir cinsiyete diğerine göre belirgin ama özel olmayan bir tercihi olan insanlar da kendilerini biseksüel olarak tanımlar.⁸

Bilim insanları cinsel yönelimin kesin nedenini bilmemekte ancak bunun genetik, hormonal ve çevresel etkilerin⁹¹⁰¹¹ karmaşık bir etkileşiminden kaynaklandığını teorize etmekte ve bunu bir seçim olarak görmemektedir.¹²¹³¹⁴ Cinsel yönelimin nedenine ilişkin tek bir teori henüz yaygın bir destek kazanmamış olsa da, bilim insanları biyolojik temelli teorileri desteklemektedir.¹⁵ Cinsel yönelimin sosyal olmayan, biyolojik nedenlerini destekleyen, sosyal olanlardan çok daha fazla kanıt vardır.¹⁶¹⁷¹⁸

Biseksüellik, yazılı tarih boyunca çeşitli insan toplumlarında¹⁹ ve hayvanlar aleminin başka yerlerinde²⁰²¹²² gözlemlenmiştir. Bununla birlikte, biseksüellik terimi, hetero- ve homoseksüellik terimleri gibi, 19. yüzyılda ortaya çıkmıştır.²³

Terminolojisi

Kendini algılama²⁴ biseksüel kimliğin anahtarı olarak kabul edilmektedir. Her iki cinsiyetten kişilerle cinsel etkinlik içine giren biseksüel²⁵ sayısı hayli fazla olsa da²⁶, bu kişilerin çoğu kendilerini biseksüel olarak tanımlamaz. Benzer şekilde, bazı insanlar da yalnızca bir cinsiyet ile cinsel ilişkiye girerler²⁷ veya hiç cinsel ilişkiye girmezler, ancak yine de kendilerini biseksüel olarak tanımlarlar. Bir kimsenin biseksüel olup olmadığını saptamaya yarayacak bir davranışsal "test" yoktur. Ancak gey ve diğer cinsel yönelimdeki eşcinsellerin bir bireyin biseksüel veya heteroseksüel olmasını anlamasına yaradığı varsayılan²⁸ gaydar kavramı vardır.

Cinsel yönelimi biseksüel olan kimsenin aynı anda hem bir erkekle hem de bir kadınla cinsel olarak ilgili olması gerekmez²⁹. Bazı biseksüeller bu ya da diğer toplumsal cinsiyetle veya hiçbiriyle cinsel ilişkiye girmemişlerdir. Heteroseksüeller, gey erkekler ile lezbiyenler için geçerli olduğu üzere, cinsel çekim her arzu edildiğinde davranılmasını gerektirmez. Yine heteroseksüeller ve gey kişiler gibi, pek çok biseksüel de cinsel olarak yalnızca bir eşle olmayı seçebilir; uzun-dönemli, monogram ilişkileri olabilir. Diğer biseksüeller, aynı-cinsiyetten eşlere, üç-taraflı ilişkilere veya farklı toplumsal cinsiyetlerden olan birkaç eşli ilişkilere izin veren serbest evlilikler yapabilirler.

Kimlik

Biseksüel bireyin cinselliği ve cinsel yönelimi ile alakalı davranış ilkeleriyle, kendini ifade ediş işlevlerinden biri de cinsiyet kimliğidir. Yönelimi "biseksüellik" olan bireyin cinsel kimliği de biseksüeldir. Tarih boyunca biseksüel kimliğe ilişkin farklı yorumlar olmuş, bir takım kişiler yine eşcinsel genellemesine atıfla doğum öncesi hormonal etkiler nedeniyle veya doğum sırasında gerçekleşen etkiler nedeniyle heteroseksüel, eşcinsel veya "biseksüel" olarak doğulduğunu³⁰, bu kimliklerin içsel ve değiştirilemez olduğunu söylemişlerdir. Cinsel yönelim ailesel veya toplumsal değerlerle ya da bireyin hürriyeti ile uyumlu sosyal hakları noktasında bilinçli seçimi sonucunda yaşandığı ve bu faktörlerin birbirlerini etkilediklerine inanılır. Yine bazı hekimler biseksüelliğin tıpkı eşcinsellik gibi çoğunlukla zor ve acı dolu³¹ bir sürecin sonunda³² oluşan bir durum olduğunu söylemişlerdir. Biyolojik ve kültürel etmenler her kişi için farklı olduğundan, ister biseksüel, isterse gey, lezbiyen, heteroseksüel veya aseksüel olsun herkesin cinselliği kişiseldir. Bu anlamda cinsel kimliğin oluşması, oturması ve sağlamlaşması kişinin hayatı boyunca devam eden bir süreçtir.

Yestergay

Eşcinsel hayat tarzından vazgeçip yeniden karşı cinsle birlikte olmaya başlayan veya eşcinsel hayat tarzı sürdürmekle birlikte gizli gizli kadınlarla birlikte olan erkekleri tanımlamak için kullanılan³³ terimdir. İngilizce yesterday () ve gey kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşmuştur.

Demografisi

2006 yılında³⁴ İstanbul'da 393 eşcinsel ve biseksüel birey üzerinde³⁵ Lambdaistanbul tarafından yapılan bir anket çalışmasına göre katılımcıların 212'si yani %54'ü³⁶ biseksüelliğin doyumsuz olduğunu³⁷ hiçbir zaman düşünmediklerini belirtirken, 45 kişi yani %11'i bunu geçmişte düşünmüş, 136 kişiye tekabül eden %35'i ise hala düşünmektedir.³⁸ Aynı ankete katılanların %40'ı yani 158'i biseksüelliğin kararsızlık olduğunu hiç düşünmemişken %21'i yani 81 kişi bunu geçmişte düşünmüş, 154 kişiye tekabül eden %39'u ise hala düşünmektedir.³⁹

Yine AİDS biseksüel topluluk üzerinde önemli etkiler yapmıştır. Biseksüel erkekler, AIDS'in geylerden heteroseksüel nüfusa geçmesinden sorumlu tutulan kişiler olarak zorbalık⁴⁰ ve ayrımcılığa⁴¹ uğramıştır. Ancak, AIDS'i barındıran virüsün insanlara bulaşma riski cinsel yönelimle değil, kişinin sosyal davranışıyla ilgilidir. Çünkü virüsü taşıyan biseksüel veya heteroseksüel bireyin bir başka bireyle cinsel ilişkisinden virüs, bir diğer bireye geçmektedir⁴². bedensel sıvıların; sperm, kan ve vajinal sıvının bulaşmasını içeren ilişkiler tehlikeli kabul edilmekte, biseksüeller, araştırma ve eğitim⁴³ arttırılması, daha iyi bakım ve AIDS'li ile AIDS riski taşıyan kişilere karşı yapılan⁴⁴ ayrımcılığın sona erdirilmesi talepleri çevresindeki AIDS'e karşı savaşımları çabasında, gey kişiler ve diğer etkilenen gruplarla bir araya gelmektedirler.⁴⁵

Cinsellik hakkındaki çoğu çalışmanın heteroseksüellik veya eşcinsellik üstüne yoğunlaşması ve biseksüellik üzerine çok az çalışma yapılması nedeniyle ne kadar yaygın olduğu kesin olarak bilinmemekte, Alfred Kinsey tarafından 1940-1950'lerde yapılan araştırma, cinsel etkinlikleri ve ilgilerine dayanarak, kadınların %15-25 ve erkeklerinse %33-46 kadarının biseksüel olabileceğini ortaya koymuş, basmakalıp bir biseksüel görünüş veya davranış biçimi olmadığı için, biseksüellerin genellikle ya heteroseksüel ya da eşcinsel oldukları varsayılmıştır. Yine Kinsey toplumda heteroseksüel yaşantıya sahip evli erkeklerin, erkeklerle de cinsel ilişki kurduklarını söylemiş, 1940'lı yıllara ait bir yazısında;

demiştir. Yine Sigmund Freud, insanların doğal olarak biseksüel olduğunu iddia etmiştir. 19. yüzyılın ortalarından bu yana davranışçı bilim adamları, erkek ve kadınlardaki biseksüel çekim ve bunun cinsel kimlikteki gelişimi üzerine araştırmalarını sürdürmektedir⁴⁶. Yine bseksüeller, hetoreksist toplum tarafından ayrımcılık veya zorbalığa uğramakta⁴⁷ yine eşcinsel topluluk ile birlikte veya bağımsız kendi topluluklarını oluşturmaya başlamışlardır.

Ayrımcılık

Tıpkı diğer eşcinsellere olduğu gibi⁴⁸ heteroseksist toplumlarda biseksüellere de cinsel kimlik ve yöneliminden dolayı şiddet ve ayrımcılık⁴⁹ uygulanmaktadır⁵⁰. Zaman zaman basın-yayın ve medyada da bu ayrımcılıklar gerek üslup⁵¹ gerekse görsel olarak gözlemlenebilmektedir. LGBT bireylere yapılan⁵² homofobinin biseksüllere yapılan ayrımcılık⁵³ hususunda; bir koluda sık kullanılmasa da bifobi olarak adlandırılmaktır.

Biseksüel Görünürlük Günü

Biseksüel insanların haklarına kavuşabilmesi, bifobinin önlenmesi ve biseksüel insanların görünürlüğünün artırılması amacıyla 1999'dan beri her yıl 23 Eylül günü Biseksüel Görünürlük Günü olarak kutlanmaktadır.

2016'da yapılan bir ankete göre LGBT topluluğunun %52'si biseksüellerden oluşmaktadır.⁵⁴ Buna rağmen 1500 kişi arasında yapılan ankette katılımcıların %15'inin biseksüelliği bir cinsel yönelim olarak görmediği belirtilmiştir.⁵⁵