İşte Bignoniaceae familyası hakkında kapsamlı bir markdown formatında makale:
# Bignoniaceae (Bignonya Çiçekgiller)
**Bignoniaceae**, [Lamiales](https://www.nedemek.page/kavramlar/lamiales) takımına ait, çoğunlukla tropikal ve subtropikal bölgelerde yaygın olan çiçekli bitki familyasıdır. Ağaçlar, çalılar, odunsu sarmaşıklar ve nadiren otlar olmak üzere çeşitli yaşam formlarını içerir. Yaklaşık 82 cins ve 860 kadar türü barındırır.
## Genel Özellikler
* **Yapraklar:** Genellikle karşılıklı dizilişli, bazen almaşık veya halkalı olabilir. Yapraklar basit veya bileşik yapıda olabilir. Bileşik yapraklar çoğunlukla teleksi veya palmat (parmak şeklinde) olabilir.
* **Çiçekler:** Genellikle gösterişli ve dikkat çekicidir. Erdişi (hermafrodit) ve zigomorfiktirler (tek simetrili). Çiçek kurulu genellikle salkım, demet veya tek çiçek şeklinde olabilir.
* **Çanak Yaprakları:** 5 adet, birleşik veya ayrı olabilir.
* **Taç Yaprakları:** 5 adet, birleşik tüplü (çan veya boru şeklinde) ve genellikle iki dudaklıdır.
* **Erkek Organlar:** Genellikle 4 adettir ve taç yapraklarına yapışıktır. Nadiren 5 veya 2 adet olabilir.
* **Dişi Organ:** 2 birleşik karpelden oluşmuş, üst durumlu bir ovaryuma sahiptir.
* **Meyve:** Kapsül, bakka (üzümsü meyve) veya sert kabuklu meyve şeklinde olabilir. Tohumlar genellikle kanatlıdır veya tüylü bir yapıya sahiptir, bu da rüzgarla yayılmalarına yardımcı olur.
## Yayılış ve Habitat
Bignoniaceae familyası üyeleri, dünya genelinde tropikal ve subtropikal bölgelerde yaygındır. Özellikle Amerika, Afrika ve Asya'nın sıcak bölgelerinde çeşitlilik gösterirler. Ormanlarda, çalılıklarda, savanlarda ve nehir kenarlarında bulunabilirler. Bazı türleri, süs bitkisi olarak da yetiştirilmektedir.
## Önemli Cinsler ve Türler
* ***Jacaranda***: Özellikle [Jacaranda mimosifolia](https://www.nedemek.page/kavramlar/jacaranda%20mimosifolia) türü, mor çiçekleriyle ünlü bir süs ağacıdır.
* ***Bignonia***: Familyaya adını veren cinstir. [Bignonia capreolata](https://www.nedemek.page/kavramlar/bignonia%20capreolata) (Çapraz Sarmaşık) yaygın olarak yetiştirilen bir türdür.
* ***Campsis***: [Campsis radicans](https://www.nedemek.page/kavramlar/campsis%20radicans) (Acem Borusu) gösterişli çiçekleriyle bilinen bir sarmaşıktır.
* ***Catalpa***: Büyük yaprakları ve beyaz çiçekleriyle tanınan ağaçlardır. [Catalpa bignonioides](https://www.nedemek.page/kavramlar/catalpa%20bignonioides) yaygın bir türdür.
* ***Tabebuia***: Tropikal Amerika'ya özgü, renkli çiçekler açan ağaçlardır.
## Ekolojik ve Ekonomik Önemi
* **Ekolojik Rol:** Bignoniaceae türleri, polen ve nektar kaynakları olarak birçok böcek türü için önemlidir. Ayrıca, tohumları kuşlar ve diğer hayvanlar tarafından yayılır. Bazı türleri, toprak erozyonunu önlemeye yardımcı olur.
* **Ekonomik Değer:** Bazı Bignoniaceae türleri, süs bitkisi olarak yetiştirilir ve parklar, bahçeler ve caddeler için önemli bir peyzaj öğesidir. Bazı türlerinin odunu kereste olarak kullanılır. Ayrıca, bazı türlerinin kabukları ve yaprakları geleneksel tıpta kullanılır.
## Sistematik
Bignoniaceae familyası, [Lamiales](https://www.nedemek.page/kavramlar/lamiales) takımına aittir ve yakın akraba familyaları arasında [Orobanchaceae](https://www.nedemek.page/kavramlar/orobanchaceae) (Canavarotugiller), [Paulowniaceae](https://www.nedemek.page/kavramlar/paulowniaceae) ve [Schlegeliaceae](https://www.nedemek.page/kavramlar/schlegeliaceae) bulunur. Familya içindeki cinslerin filogenetik ilişkileri hala araştırma konusudur.
## Tehditler ve Koruma
Bazı Bignoniaceae türleri, habitat kaybı, aşırı toplama ve iklim değişikliği gibi faktörler nedeniyle tehdit altındadır. Bu türlerin korunması için habitatlarının korunması, sürdürülebilir kullanım uygulamalarının teşvik edilmesi ve ex situ koruma çalışmaları önemlidir.
## Kaynaklar
* Mabberley, D.J. (2017). *Mabberley's Plant-Book: A portable dictionary of plants, their classification and uses*. Cambridge University Press.
* Stevens, P.F. (2001 onwards). *Angiosperm Phylogeny Website*. Version 14, July 2017. [http://www.mobot.org/MOBOT/research/APweb/](http://www.mobot.org/MOBOT/research/APweb/) adresinden erişilebilir.