Beyin Korteksi
Beyin korteksi (veya serebral korteks), beynin en dış katmanıdır ve insan beyninin en büyük kısmını oluşturur. Yaklaşık 2-4 mm kalınlığındadır ve gri madde olarak bilinir. Korteks, karmaşık bilişsel işlevlerin merkezidir.
Temel İşlevleri:
- Duyu Algısı: Duyu organlarından gelen bilgileri işler. (Duyu Algısı)
- Motor Kontrol: İstemli hareketleri planlar ve başlatır. (Motor Kontrol)
- Dil: Konuşma, anlama ve yazma gibi dil yeteneklerini yönetir. (Dil)
- Bilinç: Farkındalık, düşünme ve akıl yürütme gibi yüksek düzeyli zihinsel süreçlerden sorumludur. (Bilinç)
- Hafıza: Bilgiyi depolar ve geri çağırır. (Hafıza)
- Öğrenme: Yeni bilgi ve beceriler edinme sürecini yönetir. (Öğrenme)
Loblar:
Beyin korteksi, dört ana loba ayrılmıştır:
- Frontal Lob: Planlama, karar verme, problem çözme, kişilik ve istemli hareketler gibi işlevlerden sorumludur. (Frontal%20Lob)
- Parietal Lob: Duyu bilgisi (dokunma, sıcaklık, ağrı), mekansal farkındalık ve navigasyonu işler. (Parietal%20Lob)
- Temporal Lob: İşitsel bilgiyi işler, hafıza oluşumuna katkıda bulunur ve dili anlama yeteneğini destekler. (Temporal%20Lob)
- Oksipital Lob: Görsel bilgiyi işler. (Oksipital%20Lob)
Yapısı:
Korteks, nöronlar (sinir hücreleri) ve glial hücrelerden oluşur. Nöronlar, sinapslar aracılığıyla iletişim kurarak karmaşık ağlar oluşturur. Korteksin yapısı, katmanlar halinde düzenlenmiştir ve her katman farklı işlevlere sahiptir.
Plastisite:
Beyin korteksi, nöroplastisite adı verilen bir özellik sayesinde değişebilir ve uyum sağlayabilir. Bu, deneyimlere yanıt olarak yeni bağlantılar kurabileceği, var olan bağlantıları güçlendirebileceği veya zayıflatabileceği anlamına gelir. (Nöroplastisite)