# Belirtme Hali (İ Belirtme Durumu)
**Belirtme hali**, diğer adıyla **-i belirtme durumu**, Türkçede isimlerin veya isim soylu sözcüklerin cümle içinde nesne görevini üstlendiğini gösteren bir hal ekidir. Bu ek, eklendiği sözcüğü belirli, bilinen bir nesne yapar ve fiilin neyi etkilediğini veya üzerinde işlem yaptığını gösterir. Belirtme hali, yalın haldeki bir ismi belirli hale getirir. Bu nedenle, bazen "belirlilik hali" olarak da adlandırılır.
## İşlevleri ve Kullanımı
Belirtme halinin temel işlevi, bir nesneyi cümlede belirli kılmaktır. Bu belirlilik, hem konuşan hem de dinleyen tarafından bilinen veya bağlamdan anlaşılan bir nesneye işaret eder.
* **Belirli Nesne Gösterme:** Belirtme hali, fiilin etkilediği nesnenin belirli olduğunu gösterir. Örneğin:
* "Kitabı okudum." (Hangi kitap olduğu biliniyor veya bağlamdan anlaşılıyor.)
* "Arabayı park ettim." (Hangi araba olduğu biliniyor.)
* **Cümledeki Görevi:** Belirtme halindeki sözcük genellikle cümlenin belirtili nesnesidir. Belirtili nesne, yüklemin doğrudan etkilediği ögedir.
* **Kullanım Alanları:**
* **Somut Nesneler:** "Kalemi aldım."
* **Soyut Nesneler:** "Mutluluğu arıyorum."
* **Kişi Adları:** "Ayşe'yi gördüm."
* **Yer Adları:** "İstanbul'u gezdim."
## Belirtme Hal Eki ve Çeşitleri
Belirtme hal eki, Türkçede "-ı, -i, -u, -ü" şekillerinde karşımıza çıkar. Ek, sözcüğün son harfinin sesli veya sessiz oluşuna ve ünlü uyumlarına göre değişir.
* **Ünlü Uyumuna Göre Değişim:**
* **Büyük Ünlü Uyumu:** Kelimenin son hecesindeki ünlünün kalın veya ince olmasına göre ek "ı, u" veya "i, ü" olur.
* **Küçük Ünlü Uyumu:** Kelimenin son hecesindeki ünlünün düz veya yuvarlak olmasına göre ek "ı, i" veya "u, ü" olur.
* **Ek Örnekleri:**
* Elma + **yı** = Elmayı
* Ev + **i** = Evi
* Okul + **u** = Okulu
* Göz + **ü** = Gözü
* **Yardımcı Ünsüz (Kaynaştırma Harfi):** Ünlü ile biten kelimelere belirtme hal eki getirilirken, iki ünlünün yan yana gelmesini engellemek için araya "y" kaynaştırma ünsüzü girer.
* Araba + **yı** = Arabayı
* Su + **yu** = Suyu
## Belirtme Halini Karıştırılabilecek Durumlar
Belirtme halini, özellikle iyelik eki ve bazı durumlarda sıfat tamlamaları ile karıştırmamak gerekir.
* **İyelik Eki ile Karışıklık:** İyelik ekleri, bir nesnenin kime veya neye ait olduğunu gösterir. Belirtme hali ise nesneyi belirli kılar. İkisini ayırt etmek için cümlenin anlamına bakılmalıdır.
* "Kitabı kayboldu." (Onun kitabı - iyelik eki)
* "Kitabı okudum." (Belirli bir kitap - belirtme hali)
* **Sıfat Tamlamaları ile Karışıklık:** Sıfat tamlamalarında belirtme hali bulunmaz.
* "Yeni araba aldım." (Sıfat tamlaması - belirtme hali yok)
* "Yeni arabayı aldım." (Belirtme hali var)
## Örnek Cümleler
* "Çiçeği suladım."
* "Mektubu okudum."
* "Filmi izledim."
* "Arkadaşımı aradım."
* "Problemi çözdüm."
## Ayrıca Bakınız
* [Yalın Hal](https://www.nedemek.page/kavramlar/yalın%20hal)
* [İsim Hal Ekleri](https://www.nedemek.page/kavramlar/isim%20hal%20ekleri)
* [Belirtisiz Nesne](https://www.nedemek.page/kavramlar/belirtisiz%20nesne)
* [İyelik Eki](https://www.nedemek.page/kavramlar/iyelik%20eki)
* [Kaynaştırma Harfi](https://www.nedemek.page/kavramlar/kaynaştırma%20harfi)