Başkurtistan Cumhuriyeti (, ), Rusya'ya bağlı federal bir cumhuriyettir. İdil Nehri ile Ural Dağları arasında yer alır. Başkenti Ufa şehridir. 2010 nüfus sayımı itibarıyla 4.072.292 nüfusa sahip Başkurtistan, Rusya'nın en kalabalık cumhuriyetlerindendir.1 Başkurtistan'da 2010'da yapılan nüfus sayımına göre 1.584.554 Başkurt yaşamaktadır.
Rusya'daki ilk etnik özerk cumhuriyet olarak Başkurtistan 28 Kasım 1917 tarihinde kurulmuştur.234 20 Mart 1919'da Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ndeki ilk özerk Sovyet sosyalist cumhuriyeti olan Başkurtistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüştürülmüştür.5
Başkurtistan Anayasası ve Rusya Federasyonu Anayasası uyarınca; Başkurtistan, Rusya Federasyonu içerisinde bir devlettir. 67 11 Ekim 1990'da Başkurtistan Devlet Egemenlik Bildirgesi'ni kabul etmiş ve bağımsızlık ilan edilmiştir. Ancak daha sonra bu kabul geri alınmıştır. 11 Ekim, Başkurtistan'da Egemenlik Bayramı olarak kutlanır.
Ülke Asya ile Avrupa'nın birleştiği bölgededir.
Başkurdistan Özerk Cumhuriyeti Güney Urallar'dan batıya doğru, Ağizel ve Kama nehirlerine kadar uzanır. Başkurdistan Cumhuriyeti, federasyon içinde Sverdlovsk Oblastı ve Perm Krayı (kuzey); Udmurtya Cumhuriyeti (kuzeybatı); Tataristan Cumhuriyeti (batı); Orenburg Oblastı (güney/güneybatı), Çelyabinsk Oblastı (doğu) bölge ve cumhuriyetleriyle komşudur. Güney yönünde Kazakistan ile Başkurdistan arasında Orenburg Oblastı yer almaktadır. Cumhuriyet'in yüzölçümü: 143,6 bin km² idir.
Arap coğrafyacısı El İdrisi’nin yazdığı bilgilere göre, 12. yüzyıl Başkurdistan’ında Kastra, Mastra, Karukiya, Gurhan ve Nimcan isimli beş şehir bulunmaktadır. Nimcan şehrinin halkı Hazar Kağanlığı, Orta Asya bölgeleri ve İran ile ticari ilişkilere sahiptir. 1552'de Kazan Hanlığı'nın yıkılmasından sonra Başkurtlar Ruslara karşı birlikte ayaklanmış ancak 18. yüzyılın sonlarında Rus egemenliğine girmişlerdir.
Rus İç Savaşı süresince Başkurt Ulusal Hareketi ortaya çıkmıştır. 28 Kasım 1917'dan 23 Mart 1919'a kadar, Beyaz Ordu ile Kızıl Ordu arasında kalmış kısa ömürlü bir Başkurdistan devleti söz konusudur 8. 23 Mart 1919'da Başkurdistan ÖSSC kurulmuştur. 11 Ekim 1990 tarihinde Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Yüksek Sovyeti Başkurdistan Devlet Egemenliği Deklarasyonu ilan etmiştir. Devlet egemenliği biçimsel olarak görülmüştür.
2015 yılında Başkurdistan, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatından çıkmıştır.9.
Başkurdistan hükümetinin Başı (1 Ocak 2015'ten önce "Cumhurbaşkanı")10, dört yıllık dönem için halk tarafından seçilir. Cumhuriyet Anayasası'na göre Başkurdistan Cumhuriyeti Başı, ülke halkının ve vatandaşlarının haklarını ve özgürlüklerini garanti altına almakla, Başkurdistan Cumhuriyeti'nin ekonomik ve siyasi çıkarlarını korur ve kendi toprakları içerisinde meşruiyeti ve düzeni güvence altına almakla yükümlüdür.
19 Temmuz 2010 tarihinde Rüstem Hamitov, Başkurdistan'ın Başı olmuştur. Kendisinden önceki lider, 17 Aralık 1993 tarihinde seçilen Murtaza Rahimov'dur. Seçim yapılmaya başlamadan önce Rahimov, Başkir Cumhuriyeti Yüksek Sovyet Başkanı'ydı. Bu Sovyet döneminde Başkurdistan'ın en yüksek makamıdır. Aralık 2003'te AGİT tarafından "temel sahtekarlığının unsurları" göstermekle suçlanmış bir kamuoyu seçiminde Rahimov yeniden seçilmiştir.
Cumhuriyet'in parlamentosu, kısaca "Koroltay" olarak bilinen bir Devlet Meclisidir; Meclis üyeleri, her beş sene halk tarafından seçilir. Tek kamaralı meclisin 110 tane milletvekili vardır.
Cumhuriyet'in Anayasası, 24 Aralık 1993 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Anayasa'nın 1. maddesinde Başkurdistan'ın Rusya Federasyonu içerisinde bulunan egemen bir devlet olduğunu belirtilir. Rusya Federasyonu ile Başkurdistan Cumhuriyeti'nin ortak otoritesi konusunda Cumhuriyet'in, Rusya Federasyonu'nun otorite ve güç sınırlarının ötesinde olan devlet güçlerine sahiptir. Başkurdistan Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu'na eşit ve karşılıklı olarak anlaşılmış şartların altında bağlıdır.
Başkurdistan Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu arasındaki ilişkilerin hâlihazırdaki temelleri Rusya Federasyonu Anayasası, Başkurdistan Cumhuriyeti Anayasası, Federasyon Anlaşması (değişiklikler ile) ve Başkurdistan Cumhuriyeti devlet gücü organları arasındaki yetkiler ve güçler ayrılığı ve karşılıklı olarak donatılmasına ilişkin bir anlaşma ile atılmıştır.
Cumhuriyet'in yargı gücü Anayasa Mahkemesi, Yüce Mahkeme, Temyiz Mahkemesi, yerel mahkemeler ve sulh hakimlerinin ellerindedir.
Başkurdistan Cumhuriyeti'nin anayasasındaki toprakların içerisindeki yerel yönetimin tanınması; uluslararası hukukun ilkeleri, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı maddelerini ve Rusya ile Başkurdistan anayasaları tarafından güvence altına alınmıştır.
Başkurdistan Cumhuriyeti, yönetim ve idari yapıya ilişkin tüm sorunları kendi içinde halletmektedir. Yerleşimlerin listesi, belediyelerin kurulması ve belediyelerin sınırlarının ve isimlerinin değiştirilmesine ilişkin işlemler, Başkurdistan Cumhuriyeti kanununda yer alır.
Devletin, batısındaki komşusu Tataristan Cumhuriyeti'yle yakın ekonomik ve kültürel bağları mevcuttur.111213
Başkurdistan, idari açıdan üniter bir yapıya sahiptir. Devletin temel işleyişindeki üç güç olan yasama, yürütme ve yargı dikkate alındığında, yerel yönetimlerin hemen hemen herhangi bir gücü yoktur. İllerin ve diğer birimlerin yönetimi, merkezi yönetimden sonra gelir. Yerel yönetimler yalnızca bulundukları yerde hizmet vermek amacıyla kurulmuşlardır. Ülkenin en büyük idari birimleri 54 il, 8 büyükşehir: Ufa, Sterlitamak, Salavat, Neftekamsk, Oktyabrski, Kumertau, Sibay, Ağizel ve 1 kapalı şehir Mejgorye'dir141516. İllerin içinde sadece ilçeler ya da ilçe ve şehir olabilir. 8 büyükşehirden, sadece Ufa şehri 7 ilçeye ayrılmıştır.
<table> <thead> <tr class="header"> <th><p><strong>İdari bölümler</strong></p></th> <th><p><strong>Haritası</strong></p></th> </tr> </thead> <tbody> <tr class="odd"> <td><ol> <li><a href="Ebyelil_ili" title="wikilink">Ebyelil</a></li> <li><a href="Elşey_ili" title="wikilink">Elşey</a></li> <li><a href="Arhangel_ili" title="wikilink">Arhangel</a></li> <li><a href="Askın_ili" title="wikilink">Askın</a></li> <li><a href="Ağırğazı_ili" title="wikilink">Ağırğazı</a></li> <li><a href="Baymak_ili" title="wikilink">Baymak</a></li> <li><a href="Bakalı_ili" title="wikilink">Bakalı</a></li> <li><a href="Baltas_ili" title="wikilink">Baltası</a></li> <li><a href="Belebey_ili" title="wikilink">Belebey</a></li> <li><a href="Balakatay_ili" title="wikilink">Balakatay</a></li> <li><a href="Beloret_ili" title="wikilink">Beloret</a></li> <li><a href="Beşbülek_ili" title="wikilink">Beşbülek</a></li> <li><a href="Börö_ili" title="wikilink">Börö</a></li> <li><a href="Blagovar_ili" title="wikilink">Blagovar</a></li> <li><a href="Blagoveşen_ili" title="wikilink">Blagoveşen</a></li> <li><a href="Büzdek_ili" title="wikilink">Büzdek</a></li> <li><a href="Boray_ili" title="wikilink">Boray</a></li> <li><a href="Böryen_ili" title="wikilink">Böryen</a></li> </ol></td> <td><ol start="19"> <li><a href="Ğafuri_ili" title="wikilink">Ğafuri</a></li> <li><a href="Deüleken_ili" title="wikilink">Deüleken</a></li> <li><a href="Dıuan_ili" title="wikilink">Dıuan</a></li> <li><a href="Dörtevli_ili" title="wikilink">Dörtevli</a></li> <li><a href="Yermekey_ili" title="wikilink">Yermekey</a></li> <li><a href="Eyensura_ili" title="wikilink">Eyensura</a></li> <li><a href="Yılayır_ili" title="wikilink">Yılayır</a></li> <li><a href="Iglin_ili" title="wikilink">İglin</a></li> <li><a href="İleş_ili" title="wikilink">İleş</a></li> <li><a href="İşembay_ili" title="wikilink">İşembay</a></li> <li><a href="Kaltası_ili" title="wikilink">Kaltası</a></li> <li><a href="Karaizel_ili" title="wikilink">Karaizel</a></li> <li><a href="Kırmıskalı_ili" title="wikilink">Kırmıskalı</a></li> <li><a href="Kıyğı_ili" title="wikilink">Kıyğı</a></li> <li><a href="Krasnokama_ili" title="wikilink">Krasnokama</a></li> <li><a href="Kügersen_ili" title="wikilink">Kügersen</a></li> <li><a href="Kuşnarenko_ili" title="wikilink">Kuşnarenko</a></li> </ol> <li> <p><a href="Köyörğeze_ili" title="wikilink">Köyörğeze</a></p></td> </tr> </tbody> </table>Başkurdistan, Yekaterinburg zaman dilimindedir (YEKT). UTC'e göre saat farkı +05:00 (YEKT).
<div style="clear:left"> </div>Başkurdistan Cumhuriyeti, sahip olduğu güçlü sanayi potansiyeli, gelişmiş ziraat ekonomisi ve zengin doğal kaynaklarıyla Rusya'nın en gelişmiş bölgelerindendir. Cumhuriyet, federal bütçeye ve ülkenin ekonomik gelişmesine büyük bir katkı sağlamaktadır. Gayrı safi yurt içi hasılanın yapısı şöyledir:
Sanayi % 39,5
İnşaat % 6,2
Ulaştırma % 7,5
Ticaret % 11,2
Ziraat % 10,8
Diğer dallar % 24,8
Başkurdistan gayrisafi yurt içi hasılası, hacmi bakımından Rusya Federasyonu bölgeleri arasında ilk on bölgenin içinde yer almaktadır.
Başkurdistan Cumhuriyeti; Rusya Federasyonu'nun petrol üretim ve rafine, kimya ve petrokimya ürünleri, enerji üretimi, petrol, petrol ürünleri ve gaz nakliyesi yapan en büyük işletmelerini içeren gelişmiş yakıt ve enerji komplekslerine sahiptir.
Başkurdistan, Rusya Bölgeleri arasında ham petrol işleme ve akaryakıt üretiminde 1. sıradadır.
Başkurdistan'ın petrol rafine fabrikaları yılda 60 milyon ton petrol işleme kapasitesine sahiptir. Petrolün rafine derinliği %80'den fazladır. Burada çeşitli kalitede benzin, mazot, dizel, mineral yağ, kok kömürü, zift gibi ürünler üretilmektedir. Üretilen ürünler kalite ve doğa dostluğu açısından dünya standartlarına uygundur.
Bazı sanayi sektörlerinde Başkurdistan, Rusya'da ilk sırada yer almaktadır. Cumhuriyetin, Rusya Federasyonu ekonomisindeki payı sektörel bazda şu şekilde detaylandırılabilir (Rusya’daki toplam üretime oranla):
Başkurdistan, kimya ve petrokimya sanayinin merkezlerindendir. Cumhuriyet, sentetik reçine ve plastik, butilli ve izobutilli ispirto ve kalsiyumlu soda üretiminde 1. sırada, kaustik soda ve kimyasal tarım ilaçları üretiminde 3. sırada ve polietilen ve sentetik kauçuk üretiminde 4. sırada yer alarak, belli kimyasal ürünleri üretiminde Rusya'nın lideridir.
Buradaki fabrikalarda kalsiyum sodanın, butil ve izobutil ispirtoların yarısı, oto benzininin %20'si, dizel yakıtın%15'i ve sentetik kauçukların, sentetik katranların, plastiklerin %12'si yapılmaktadır. Petrol rafine fabrikalarında kaliteli benzin, dizel, kerosin üretilmektedir. Petrol rafine ürünleri sadece Rusya pazarında değil, diğer ülkelere de satılmaktadır.
En büyük petro-kimya işletmeleri Bashneftekhim, Ufaorgsintez, AO Kauçuk, AO Kaustik, PO Soda, Salavataneftorgsintez, Limprom ve Minudobreniya’dır.
Makine sanayisinde 300 civarında büyük ve küçük ölçekli işletme faaliyet göstermektedir. Bunların büyük kısmı petrol ve gaz çıkarma ve işleme, kimya, petrokimya ve madencilik sanayileri sektöründe hizmet göstermektedir. Elektroteknik sanayisi ve donanım üretimi de gelişmiştir. Uçak motorları üretimi kurulup devamlı geliştirilmektedir.
Cumhuriyet, Rusya bölgeleri içinde troleybüs ve helikopter üretiminde ilk üç sırada yer almaktadır. Otobüs üretiminde 5. sıradadır. Başkurdistan, siyah metalurji sanayinin gelişmesi için gereken şartlara sahiptir. Sektörün işletmeleri çelik, pik, dökme demir, çelik halat üretmektedir. Renkli metalürji sanayi, altın, bakır-pirite maden üretimi ve işlemesini yapan işletmelerle temsil edilmektedir. Başkurdistan'da tıp, tekstil, orman ve kereste sanayisi gelişmiştir (kontrplak, sunta, düralit, kibrit, karton).
İlaç üreten İmmunopreparat ve vitamin preparatları ile ilaç üreten Ufavita, ilaç sanayisinin önde gelen işletmeleridir.
Çeşitli finansman kaynakları kullanılarak Cumhuriyet sınırlarında işletmeye senede toplam 1500 bin m² üzerinde konut teslim edilmektedir.
Başkurtistan, Rusya'nın en büyük tarım bölgelerinden biri olup zirai hasılatı hacmi bakımından Rusya Federasyonu Bölgelerinden ilk 3 'e girmektedir. Zirai tarlaların %3,7 ‘sine ve sürülmüş toprakların %3,2'sine sahip olup Rusya Federsayonu zirai gayrisafi hasılatının %4’ nü elde etmektedir.
Kırsal kesimde değişik idare ve mülkiyet şekilleri gelişmiş, binden fazla büyük ve orta çaplı tarım işletmeleri ile 4000'e yakın çiftlik kurulmuştur. Başkurtistan buğday ihtiyacının tamamına yakınını kendisi sağlamaktadır. Mağazalardaki gıda maddelerinin yüzde 60-70'i kendi imalatıdır. Tarım ürünlerinin yüzde 43.8'i tarım işletmeleri tarafından, yüzde 54.2'si çiftçileri tarafından üretilmektedir. Rusya Federasyonu'nun en büyük şeker üretim fabrikaları Başkurtistan'da bulunmaktadır. İşlenen şeker pancarının yüzde 60'ı ihraç edilmektedir.
Et, süt, konserve fabrikaları, ayrıca ekmek, makarna ürünleri, yarma, bira, alkollü ve alkolsüz içkiler, maden suyu ve diğer üretim ve işletmeler. Alkollü ürünler fabrikasının ürünleri ve emsalsiz Başkort balı cumhuriyet'te ve diğer bölgelerde meşhur olmuştur. Başkort balı Cumhuriyetin kartvizitidir. Çeşitli tür bal paketlemesi ile yanı sıra bal katkılı çeşitli ekmek ve şekerleme ürünleri üretilmektedir, bal esaslı ilaç, kozmetik ve diğer ürünlerin üretimleri kurulmaktadır.
Finans, bankacılık
Rusya Federasyonu bölgeleri arasında Başkurtistan etkin bir fonksiyon sürdüren bankacılık sektörüyle farklıdır. Bankacılık işletmelerin toplam sayısına göre cumhuriyet 6. cı sırada, banka aktiflerin hacmine göre ise Rusya Federasyonunda 8.ci sırada yer almaktadır. Başkurtistan Cumhuriyeti'nin ticaret sektörü 20 bin toptancı, perakendeci ve gıda şirketi ve yaklaşık 55 binden fazla özel girişimcisiyle temsil edilmektedir. Başkurtistan Cumhuriyeti, perakende ticarette Rusya'nın Bölgeleri arasında ilk 10 'na girmektedir. Küçük ölçekli sanayisinde Cumhuriyet'in aktif nüfusunun %15'i çalışmaktadır. Küçük ölçekli iş sektöründe başlıca ticaret, hizmet, makine, ağaç, tekstil ve gıda şirketleri çalışmaktadır.
Tabiat Başkurtistan topraklarına eşsiz bir güzellik armağan etmiştir. Cumhuriyet topraklarını 1/3-den fazlası akağaç, iğne yapraklılar, ıhlamur, meşe ve akçaağaçı ağırlıklı ormanlarla kaplıdır. Ormanlarda devlet doğa koruma bölgeleri, tabiat eserleri ve koruluk parkları kurulmuştur. Tabiat parklarının toplam yüzölçümü 1 milyon hektarın üzerindedir. Dağlık bölgelerin ve ovaların temiz havası, çeşitli özelliklere sahip şifalı ve maden su kaynakları ve şifalı çamurları Başkurtistan Cumhuriyetine Rusya'nın önde gelen dinlenme ve tedavi merkezleri arasında yer tanımaktadır. Emsalsiz bir doğal faktörleriyle eşsiz olan “Yangan-Tau”, “Zelönaya Roşa”, “Krasnousolsk”, “Yumatovo” ve “Assı” sanatoryumları, “Sosnovıy Bor” tatil köyü. Başkurtistan Cumhuriyetinin en büyük kaplıcalarıdır. Geniş bir turistik kamplar ağı çeşitli dinlenme imkânları sağlamaktadır: atlı ve yayan turları, rafting. “Abzakovo” ve Yaktı-Kul” dağ kayak merkezleri cumhuriyette ve diğer bölgelerde meşhur olmuştur.
Başkurtistan'ın şu anda 90'ın üzerinde ülke ile yapmakta olduğu dış ticareti günden güne gelişmektedir. Başkurtistan'ın ihracat kapasitesi çok yüksektir. İhracat, GSYİH’nin yüzde 40'ını oluşturmaktadır. 2002 yılında 2.30 milyar dolarlık ihracat yapan Başkurtistan, 2003 yılında bu rakamı 2.72 milyar dolara çıkartmış, ithalat ise aynı dönemde 342 milyon dolardan 321 milyon dolara gerilemiştir. Bölgenin temel ihracat kalemlerini enerji ve yakıt kaynakları oluşturmakta olup önde gelen ithalat kalemleri ise teknolojik ekipmanlar ve tüketim maddeleridir.
Başkurtistan’ın en fazla ihracat yaptığı ülkeler sırasıyla İngiltere, Çin, Hollanda, Almanya, Polonya ve Kazakistan’dır. En fazla ithalat yapılan ülkeler ise Kazakistan, Almanya, Çin, ABD ve Fransa’dır.
Yabancı yatırımlar
Başkurtistan yatırımlarda kendi öz kaynaklarını kullanmaya yönelmekte olup diğer yandan yabancı yatırımlara da önem vermektedir. 2001 yılında çıkartılmış olan “Başkurtistan Cumhuriyeti Yabancı Yatırım Faaliyetleri Kanunu” ile yatırım faaliyetlerini düzenleyen, yabancı yatırımcılar için garanti ve muafiyetleri öngören bir mevzuat altyapısı sağlanmıştır.
Bugün Başkurtistan, Rusya Federasyonu’nda yatırım riskinin en az olduğu bölgelerden birisi haline gelmiştir. Yabancı yatırımcılar daha çok şu alanlara ilgi duymaktadırlar:
Ufa, Sterlitamak, İsinbay, Kumertau ve Karmavoua'da büyük enerji santralleri bulunmaktadır.
Başkurtistan'da eğitim muasırdır. Eğitim Rus ve Başkurtça ile yapılmaktadır. Anaokullar ve 10 yıllık ortaokullaı bulunmaktadır. Ayrıca Türk girişimcilerinin açtığı okullar bulunmaktadır.
Yıl | Nüfus |
---|---|
1897 | 1.991.000 |
1913 | 2.811.000 |
1926 | 2.547.000 |
1939 | 3.158.000 |
1959 | 3.340.000 |
1970 | 3.818.000 |
1979 | 3.849.000 |
1989 | 3.950.000 |
2002 | 4.107.000 |
2010 | 4,072,292 |
2021 | 4.013.786 |
2010 Rusya nüfus sayımına göre etnik yapı: Başkurtlar % 29,5, Tatarlar % 25,4, Ruslar % 36 17.
Başkurtlar Başkurdistan'ın yerli halkı. Başkurtların anadili olan Başkurtça, Tatarca'ya yakın olup hemen hemen bu Türkî dille aynıdır. Başkurtların % 68'i Özerk Başkurdistan'da yaşamakta olup, geriye kalan % 32'si Ural bölgesindedir. Başkurtlar daha çok kentsel yörelerde değil kırsal bölgelerde yerleşiktirler. Başkurt halkının yaşamında Mitolojinin ve destanların ayrı bir yeri bulunmakladır.
Başkurt ve Tatar kökenli nüfusun çoğunluğu İslam dinine mensuptur.18 Başkurdistan Müslümanları, Sünni Hanefi İslam fıkıh mezhebini takip ediyorlar. Çoğu etnik Rus, Çuvaş ve Ukraynalı Ortodoks Hristiyanlığa mensupturlar. Mari'nin çoğu Pagandır. Dini olmayan insanlar Başkurdistan'daki herhangi bir etnik grubun önemli bir parçasını oluşturur. Cumhuriyette, Ufa'da tarihi bir sinagog ve 2008'de inşa edilen yeni bir Yahudi Toplum Merkezi ile 13.000 Yahudi var.19
56.90020 kişiyle görüşülen 2012 araştırmasına göre Başkurdistan nüfusunun %38,6'sı Müslüman, %20'si Rus Ortodoks Kilisesi'ne bağlı, %3'ü bağımsız Hristiyan, %1'i herhangi bir kiliseye mensup olmayan Ortodoks Hristiyan inananlar, %2'si Slav yerli inancının, Mari yerli dininin, Çuvaş Vattisen Yaly veya Tengricilik'in taraftarlarıdır. Buna ek olarak, nüfusun %5'i "spiritüal fakat dini değil", %5'i ateist ve %7'si diğer dinleri takip ediyor ya da soruya cevap vermiyor.21 Ancak, bu anketin önyargılı olarak eleştirildiğini unutmayın. Hristiyan örgütlerle bağlantısı olan faaliyet "Sreda" tarafından yürütüldü.22 2010 yılında Başkurdistan'da 1.000'den fazla cami,23 200 Ortodoks kilisesi ve diğer inançların 60 dini binası vardı.24
Cumhuriyet'in sınırları içerisinden Rusya Federasyon'un Batı tarafını Ural ve Sibirya'yı bağlayan önemli demir yolu, boru hatları ve oto yollar geçmektedir. Başkurtistan Cumhuriyeti'nin ulaşımı ve nakliyatı Batı-Doğu istikametinde iç nakliyatı, transit mal ve kişi taşımacılığı sağlamaktadır ve Rusya'nın şehirleriyle ve Bağımsız Devletler Topluluğun ülkeleriyle bağlantı kurmaktadır. Ufa şehrinde uluslararası havaalanı çalışıyor.
Nehirler, Cumhuriyetteki nehir sayısı ise 600’ün üzerindedir. Rusya'nı Batı tarafının birleşik derinsu ulaştırma sistemini oluşturan bir parçası olup, Başkurtistan Cumhuriyetine Baltık denizi ve Karadeniz-Azak deniz havzalarının limanlarına çıkış sağlamaktadır.
Bölge ekonomisindeki pozitif gelişmeler, taşımacılığın istikrarlı şekilde çalışmasına yardımcı olmuştur. Bugünkü piyasa ekonomisi koşullarında özel taşımacılık sektörü gelişmekte ve bu sektördeki firmalar gerek şehirlerarası, gerekse uluslararası güzergahlarda faaliyet göstermektedir. Resmî işletme ve kuruluşlarda araç sayısı nispeten azaltılmıştır. Buna karşın, otomobillerin yanı sıra özel kamyon ve otobüsler de dahil olmak üzere şahsi araçların sayısı artış eğilimindedir.
Otomobil kullanan nüfus sayısı yönünden Başkurtistan, Volga havzası içindeki cumhuriyetler içinde 3. sırada yer almaktadır. Ayrıca Başkurtistan, yaygın karayolu ve demiryolu ağlarına sahiptir ve Rusya'nın batı ve kuzey bölgelerine, Ural ve Sibirya'ya buradan geçen demiryolları ile bağlanılmaktadır. Karayollarının toplam uzunluğu 24,309 km, demiryollarının uzunluğu ise toplam 1,518 km'dir. Başlıca su ulaşımı Belaya ve Ufa nehirleri vasıtasıyla yapılmaktadır.
Başkurdistan'da sinemanın geliştirilmesi üzerinde kimse sistematik çalışamadı, bu yüzden sinema sanatı yoktur. Doğrusunu söylemek gerekirse, Başkurdistan'da bir film stüdyosu vardır. Ayrıca bu film stüdyosu yüzden fazla film (çoğu belgesel) çekti. Filmlerinin, Başkurdistan'da da geniş bir daire tarafından bilinmemesi sebebiyle Başkurdistan’da sinema sanatının olmadığını söyleyebiliriz. Ufa’da karar verme merkezinin olmaması, mali eksiklik, Başkurt dilinde TV yayın akışının aşamalı olarak düşüşü sebebiyle bu durumun tamamen sinema sanatçılarının hatası olduğu söylenemez. Belki çağdaşlar tarafından değil, torunlar (yeni nesiller) tarafından büyük miktarda bunun talep edileceği umulmaktadır. Başkurdistan’la ilgili sinema sanatının önemli filmleri aşağıdakiler gibi not edilebilir:
Başkurdistan'ın en önemli ressamı olarak Kasim Devletkildeev kabul edilirse Zagir İsmagilov en önemli besteci, Askar Abdrazakov en önemli yönetmen olarak kabul edilebilir. 2018 yılında Başkurdistan hükûmeti, Askar Abdrazakov'u onurlandırmak için tek film stüdyosuna onun adını verdi. Gerçekten de Askar Abdrazakov ulusal geleneklerine bağlı çok çalışmaya imza attı. Onlar arasında:
Başkurdistan film stüdyosunun 1992’de çekilen, Başkurt halkının tarihsel kaderi, geçmişi ve bugününü anlatan “Özgürlük Kapısı” (Rusça “Врата Свободы”)32 adlı felsefe filmi; 2015’te çekilen, katil, eskiden bir mahkûm olan ve sonra uzak bir köyde molla olmuş bir insan hakkındaki “Tövbe” (Rusça Тауба-Покаяние) filmi33 vb. dikkati hak ediyorlar.
Orijinal kaynak: başkurdistan. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Национально-государственное устройство Башкортостана, 1917-1925 гг: Общее введение и Том 1 // Билал Хамитович Юлдашбаев, Китап, 2002, , 9785295029165 ↩
Хрестоматия по истории Башкортостана: Документы и материалы с древнейших времен до 1917 года // Фарит Гумеров, "Китап", 2001 ↩
Зулькарнаева Е. З., Кульшарипова Н. М. Фарман. // Башкортостан: краткая энциклопедия. — Уфа: Башкирская энциклопедия, 1996. — С.
БСЭ т.4 1950 год стр 347 ↩
Еникеев З. И. Правовой статус Башкортостана в составе России. — Уфа: «Гилем», 2002. — 374 с. — С. 228. ↩
"Bashkortostan Jews Centered", Dateline World Jewry, World Jewish Congress, July/August 2008 ↩
"Arena: Rusya'da Dinler ve Milliyetler Atlası". Sreda, 2012. ↩
Başkurt Ansiklopedisi'nde ““Salavat Yulaev” filmi” Başkurtça makale ↩
Başkurt Ansiklopedisi'nde “Salavat Yulaev” filmi” Rusça makale ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page