balkan antantı ne demek?
Balkan Antantı, 9 Şubat 1934'te Yunanistan, Türkiye, Yugoslavya ve Romanya arasında imzalanan bir anlaşmadır. Temel amacı, bu devletlerin Balkanlar'daki toprak bütünlüklerini ve siyasi bağımsızlıklarını korumak ve bölgedeki statükoyu muhafaza etmekti.
Antantın Nedenleri:
- Yayılmacı Tehditler: Özellikle İtalya ve Bulgaristan'ın yayılmacı politikaları, Balkan ülkelerini işbirliğine itmiştir. İtalya'nın Akdeniz'deki emelleri ve Bulgaristan'ın revizyonist (sınırları değiştirme) talepleri, bölgede istikrarsızlığa neden oluyordu. Bu politikalar, Balkan devletleri için bir güvenlik tehdidi oluşturuyordu.
- Siyasi İstikrarsızlık: Balkanlar, tarihsel olarak siyasi istikrarsızlığın yaşandığı bir bölge olmuştur. Farklı etnik gruplar, sınır anlaşmazlıkları ve siyasi çekişmeler, bölgede sürekli bir gerginlik yaratıyordu. Antant, bu istikrarsızlığı gidermeye yönelik bir çabaydı.
- Ortak Çıkarlar: Dört devlet de benzer güvenlik endişeleri taşıyordu ve işbirliği yaparak bu endişeleri gidermeyi amaçlıyordu.
Antantın Özellikleri:
- Savunma Paktı: Balkan Antantı, temelde bir savunma paktıydı. Üye devletlerden birine yönelik bir saldırı durumunda, diğer üyeler dayanışma içinde olacaklardı.
- Sınırların Korunması: Anlaşma, üye devletlerin mevcut sınırlarını karşılıklı olarak tanımayı ve korumayı taahhüt ediyordu.
- İşbirliği: Siyasi, ekonomik ve kültürel alanlarda işbirliğini öngörüyordu.
- Bulgaristan'ın Dışında Kalması: Bulgaristan, revizyonist politikaları nedeniyle antanta dahil edilmedi. Bulgaristan'ın Ege Denizi'ne ulaşma arzusu ve Makedonya üzerindeki iddiaları, diğer Balkan devletleri tarafından şüpheyle karşılanıyordu.
Antantın Sonuçları:
- Kısa Süreli Başarı: Balkan Antantı, kuruluşundan kısa bir süre sonra bölgede bir denge unsuru oldu ve yayılmacı tehditlere karşı bir caydırıcılık sağladı.
- II. Dünya Savaşı'nın Etkisi: II. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla birlikte antant etkinliğini kaybetti. Üye devletler farklı taraflarda yer aldılar ve antant fiilen sona erdi.
- İç Çekişmeler: Zamanla, üye devletler arasındaki iç çekişmeler ve farklı dış politika yönelimleri, antantın zayıflamasına neden oldu.
Önemli Kavramlar: