avrupa insan hakları mahkemesi ne demek?

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Hakkında Bilgi

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Avrupa Konseyi'ne üye devletlerin vatandaşlarının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde (AİHS) güvence altına alınan temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edildiği iddialarını inceleyen uluslararası bir mahkemedir. Mahkeme, Fransa'nın Strazburg şehrinde bulunmaktadır.

Temel İşlevleri:

• Bireysel Başvuruları İnceleme: AİHM, AİHS'ye taraf devletlerin yetki alanı içindeki bireylerin, sözleşmede güvence altına alınan haklarının ihlal edildiği iddiasıyla yaptıkları başvuruları inceler.

• Devletlerarası Başvuruları İnceleme: Bir AİHS'ye taraf devletin, başka bir taraf devletin sözleşme yükümlülüklerini ihlal ettiği iddiasıyla yaptığı başvuruları inceler.

• Tavsiye Görüşü Verme: Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin talebi üzerine, AİHS'nin yorumlanması konularında tavsiye görüşü verebilir.

Başvuru Şartları:

AİHM'ye başvuru yapabilmek için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Başlıca şartlar şunlardır:

• İç Hukuk Yollarının Tüketilmesi: Başvurucunun, öncelikle kendi ülkesindeki tüm yargı yollarını tüketmiş olması gerekmektedir. (İç Hukuk Yolları)
• Başvuru Süresi: İç hukuk yollarının tüketildiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde AİHM'ye başvurulması gerekmektedir.
• AİHS Kapsamında İhlal: Başvurunun, AİHS'de güvence altına alınan bir hakkın ihlali iddiasını içermesi gerekmektedir. (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi)
• Mağduriyet: Başvurucunun, iddia edilen ihlalden doğrudan etkilenmiş olması, yani "mağdur" statüsünde olması gerekmektedir. (Mağdur Statüsü)

Kararların Niteliği:

AİHM kararları bağlayıcıdır. Taraf devletler, mahkeme kararlarında tespit edilen ihlalleri gidermek ve benzer ihlallerin tekrarlanmasını önlemekle yükümlüdürler. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, kararların uygulanmasını denetler.

Önemli Kavramlar:

• Adil Yargılanma Hakkı
• İfade Özgürlüğü
• Özel Hayata Saygı Hakkı
• Mülkiyet Hakkı
• İşkence Yasağı
• Ayrımcılık Yasağı