atmosfer bileşimi ne demek?

Atmosfer Bileşimi

Atmosferin bileşimi, Dünya üzerindeki yaşam için hayati öneme sahiptir ve zamanla değişime uğramıştır. Günümüzde, kuru havanın (yani su buharı hariç) yaklaşık bileşimi şöyledir:

• Azot (N₂): Hacimce yaklaşık %78.09. Azot atmosferin en büyük bileşenidir ve nispeten inert (tepkimeye girmeyen) bir gazdır.
• Oksijen (O₂): Hacimce yaklaşık %20.95. Oksijen canlıların solunumu için gereklidir ve yanma süreçlerinde önemli bir rol oynar.
• Argon (Ar): Hacimce yaklaşık %0.93. Argon inert bir soygazdır ve atmosferde önemli miktarda bulunur.
• Karbondioksit (CO₂): Hacimce yaklaşık %0.04 (değişken). Karbondioksit bitkiler tarafından fotosentezde kullanılır ve sera etkisine katkıda bulunur. Miktarı, insan aktiviteleri nedeniyle artmaktadır.
• Neon (Ne), Helyum (He), Metan (CH₄), Kripton (Kr), Hidrojen (H₂) ve diğer eser gazlar: Atmosferde çok daha küçük miktarlarda bulunan gazlardır. Örneğin Metan, güçlü bir sera gazıdır.

Bu temel gazların yanı sıra, atmosferde su buharı (H₂O), ozon (O₃) ve partikül madde (aerosoller) gibi değişken miktarlarda bulunan diğer bileşenler de bulunur. Su buharı miktarı bölgeye ve zamana göre büyük ölçüde değişebilir. Ozon ise stratosfer tabakasında yoğunlaşarak Güneş'ten gelen zararlı morötesi (UV) ışınlarını absorbe eder.

Atmosferin bileşimi, iklim, hava olayları ve canlıların yaşamı üzerinde doğrudan etkilidir. İnsan aktiviteleri (özellikle fosil yakıtların yakılması) atmosferin bileşimini değiştirerek küresel iklim değişikliğine yol açmaktadır.