anadolu selçuklu mimarisi ne demek?

Anadolu Selçuklu Mimarisi

Anadolu Selçuklu mimarisi, 11. yüzyılın sonlarından 13. yüzyılın sonlarına kadar Anadolu'da hüküm süren Anadolu Selçuklu Devleti'nin inşa ettiği mimari eserleri kapsar. Bu mimari, kendisinden önceki Bizans, Ermeni ve Suriye mimarilerinden etkilenmiş, aynı zamanda İslam mimarisinin kendine özgü özelliklerini de bünyesinde barındırmıştır.

Temel Özellikler:

• Malzeme: Taş (özellikle kesme taş), tuğla ve ahşap Anadolu Selçuklu mimarisinin temel malzemeleridir. Özellikle taş işçiliği oldukça gelişmiştir.

• Plan Şemaları:

  • Medreseler: Genellikle avlulu ve eyvanlı plan şemasına sahiptirler. Eyvan, üç tarafı kapalı, bir tarafı avluya açık olan mekandır.
  • Camiler: Çok sütunlu, mihraplı ve minberli planlara sahiptirler.
  • Kervansaraylar: Yolcuların ve ticaret kervanlarının konaklaması için inşa edilmiş büyük yapılar olup, avlulu ve revaklı planlara sahiptirler.

• Süsleme: Anadolu Selçuklu mimarisinde süsleme oldukça önemlidir. Geometrik desenler, bitkisel motifler, figürlü kabartmalar ve kitabeler sıklıkla kullanılır. Özellikle mukarnas kullanımı dikkat çekicidir.

• Taç Kapılar: Yapıların girişlerinde bulunan gösterişli taç kapılar, Anadolu Selçuklu mimarisinin en karakteristik özelliklerindendir. Bu kapılar genellikle geometrik ve bitkisel süslemelerle bezelidir.

• Türbeler: Genellikle kübik veya silindirik gövdelere sahip, üzeri kubbe veya piramidal çatıyla örtülü anıtsal mezar yapılarıdır.

Önemli Yapılar:

• Konya Alaeddin Camii: Selçuklu sultanı Alaeddin Keykubad tarafından yaptırılmıştır.
• Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası: UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan önemli bir yapıdır.
• Kayseri Hunat Hatun Külliyesi: Medrese, cami, hamam ve türbeden oluşan bir külliyedir.
• Aksaray Sultan Hanı: Anadolu Selçuklu kervansaraylarının en büyüklerindendir.

Etkileri:

Anadolu Selçuklu mimarisi, kendisinden sonraki Osmanlı mimarisini derinden etkilemiş ve Türk mimarisinin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır.