algılama ne demek?

Algılama (Persepsiyon) Hakkında Bilgi

Algılama ya da persepsiyon, duyular aracılığıyla elde edilen bilgilerin organize edilmesi, yorumlanması ve anlamlandırılması sürecidir. Bu süreç, bireyin çevresindeki dünyayı anlamasına ve etkileşimde bulunmasına olanak tanır. Algılama, sadece duyusal verilerin pasif bir şekilde alınması değil, aynı zamanda geçmiş deneyimler, beklentiler, motivasyonlar ve kültürel faktörler gibi çeşitli etkenlerin de etkileşimiyle şekillenir.

Algılama Süreci Aşamaları:

1. Duyusal Giriş: Çevreden gelen uyarıcılar, görme, işitme, koklama, tatma ve dokunma gibi duyular aracılığıyla algılanır.
2. Organizasyon: Duyusal veriler, zihinde anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde düzenlenir. Gestalt prensipleri (https://www.nedemek.page/kavramlar/gestalt%20psikolojisi) bu organizasyon sürecini açıklamada önemli bir rol oynar.
3. Yorumlama: Organize edilen duyusal veriler, bireyin geçmiş deneyimleri, bilgisi ve beklentileri doğrultusunda yorumlanır. Bu aşama, algının öznel bir deneyim olmasını sağlar.

Algıyı Etkileyen Faktörler:

• Duyusal Adaptasyon: Duyusal sistemlerin sürekli uyarana karşı duyarlılığının azalması.
• Dikkat: Belirli uyarıcılara odaklanma ve diğerlerini filtreleme süreci (https://www.nedemek.page/kavramlar/dikkat).
• Beklentiler (Hazırlık): Geçmiş deneyimlere dayalı olarak gelecekteki olaylar hakkında oluşan inançlar.
• Motivasyon: Bireyin ihtiyaçları ve hedefleri, algısal süreçleri etkileyebilir.
• Kültürel Faktörler: Bireyin yetiştiği kültürel çevre, algılama biçimini şekillendirebilir.

Algısal Örgütleme Prensipleri (Gestalt Prensipleri):

• Yakınlık: Birbirine yakın olan nesneler gruplanmış olarak algılanır.
• Benzerlik: Birbirine benzeyen nesneler gruplanmış olarak algılanır.
• Tamamlama: Eksik olan nesneler, zihin tarafından tamamlanarak algılanır.
• Süreklilik: Aynı yönde devam eden nesneler, bir bütün olarak algılanır.
• Figür-Zemin İlişkisi: Bir nesnenin (figür) arka plandan (zemin) ayırt edilmesi.

Algı Yanılsamaları:

Algılama sürecinde bazen hatalar meydana gelebilir. Bu hatalara algı yanılsamaları denir (https://www.nedemek.page/kavramlar/algı%20yanılsamaları). Algı yanılsamaları, duyusal verilerin yanlış yorumlanması veya zihinsel süreçlerdeki hatalar sonucu ortaya çıkabilir. Örneğin, optik illüzyonlar görsel algı yanılsamalarına örnektir.

Algı Bozuklukları:

Algılama süreçlerinde meydana gelen ciddi sorunlar, algı bozukluklarına yol açabilir. Bu bozukluklar, halüsinasyonlar, illüzyonlar ve gerçeklik algısının bozulması gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Algı bozuklukları genellikle psikolojik rahatsızlıkların bir belirtisi olarak ortaya çıkar ve tedavi gerektirebilir.