albastı ne demek?

Al Karısı (Albastı) Hakkında Bilgi

Al karısı veya albastı, Türk, Anadolu ve Orta Asya mitolojilerinde lohusa kadınlara ve yeni doğmuş bebeklere musallat olduğuna inanılan kötücül bir varlıktır. Genellikle kırmızı giyimli, uzun saçlı ve çirkin yüzlü bir kadın olarak tasvir edilir.

Kökeni ve Etimolojisi:

Al karısı inancı, eski Türk topluluklarından günümüze kadar ulaşmıştır. "Al" kelimesi, kırmızı renk anlamına gelir ve bu varlığın kırmızı giyimli olmasıyla ilişkilendirilir. "Bastı" ise, basmak, çökmek anlamlarına gelir ve bu varlığın lohusa kadının üzerine çökerek ona zarar verdiğine inanılmasından kaynaklanır.

Al Karısının Özellikleri ve İnançlar:

• Hedefleri: Al karısının öncelikli hedefi lohusa kadınlardır. Özellikle doğumdan sonraki ilk kırk gün içinde kadınların zayıf ve savunmasız olduğuna inanılır ve bu dönemde al karısının saldırılarına açık oldukları düşünülür. Ayrıca, yeni doğmuş bebeklerin ciğerlerini çalmak veya onlara zarar vermek de al karısının amaçları arasında sayılır.
• Görünümü: Genellikle uzun, dağınık saçlı, kırmızı elbiseli, uzun tırnaklı ve çirkin yüzlü bir kadın olarak tasvir edilir. Bazı yörelerde hayvan suretinde de görülebildiğine inanılır.
• Korunma Yolları: Al karısından korunmak için çeşitli yöntemlere başvurulur. Bunlar arasında:
  • Lohusa kadının yalnız bırakılmaması
  • Odaya sarımsak, soğan gibi kokulu şeyler asılması
  • Kur'an okunması veya dini dualar edilmesi
  • Lohusa kadının yatağının altına bıçak, makas gibi kesici aletler konulması
  • Al karısı geldiğinde onu kovmak için çeşitli sözler söylenmesi yer alır.

Yaygın Olduğu Bölgeler:

Al karısı inancı, Türkiye'nin yanı sıra Orta Asya ve Balkanlar'da da yaygın olarak görülür. Her bölgede farklı varyasyonları ve inanışları bulunsa da, temelinde lohusa kadınlara ve bebeklere zarar veren kötücül bir varlık inancı yatar.

Modern Yorumlar:

Günümüzde al karısı inancı, daha çok psikolojik ve sosyolojik açılardan değerlendirilmektedir. Lohusalık döneminde yaşanan hormonal değişiklikler, uyku düzenindeki bozukluklar, doğum sonrası depresyonu gibi durumların al karısı inancı ile ilişkilendirildiği düşünülmektedir. Ayrıca, bu inancın toplumun kadınlara yönelik baskıcı tutumlarını ve doğum sürecindeki zorlukları sembolize ettiği de söylenebilir.

İlgili Kavramlar:

• Lohusa Dönemi
• Mitoloji
• Halk İnançları