alışkanlıklar ne demek?
Alışkanlıklar
Alışkanlıklar, zaman içinde tekrar yoluyla otomatikleşen davranışlardır. Genellikle bilinçli bir karar veya düşünce süreci olmadan gerçekleşirler. Nörolojik olarak, alışkanlıklar beynin bazal gangliyonlar adı verilen bölgelerinde yerleşiktir.
Alışkanlık Döngüsü: Alışkanlıklar genellikle üç aşamadan oluşan bir döngü izler:
- Uyaran (İşaret): Alışkanlığı tetikleyen bir ipucu veya olaydır. Örneğin, sabah kalkmak, bir reklam görmek veya bir e-posta almak. (Uyaran)
- Rutin: Alışkanlığın kendisi olan davranış veya eylemdir. Örneğin, diş fırçalamak, sigara içmek veya sosyal medyayı kontrol etmek.
- Ödül: Rutinin sonunda elde edilen olumlu bir sonuç veya hisdir. Bu ödül, alışkanlığın tekrar etme olasılığını artırır. Örneğin, temiz dişler, nikotin tatmini veya sosyal bağlantı hissi.
Alışkanlıkların Önemi:
- Verimlilik: Alışkanlıklar, günlük görevleri otomatikleştirerek zaman ve enerji tasarrufu sağlar.
- Hedeflere Ulaşma: Sağlıklı alışkanlıklar (düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme gibi) hedeflere ulaşmaya yardımcı olur.
- Davranış Değişikliği: Kötü alışkanlıkları iyi alışkanlıklarla değiştirmek, yaşam kalitesini artırabilir. (Davranış%20Değişikliği)
- Bilinçaltı: Alışkanlıklar bilinçaltında yer aldığı için, farkında olmadan davranışlarımızı şekillendirir.
Alışkanlık Oluşturma ve Değiştirme:
- Küçük Adımlar: Yeni bir alışkanlık oluştururken veya kötü bir alışkanlığı değiştirirken küçük adımlarla başlamak önemlidir.
- Tutarlılık: Alışkanlığı düzenli olarak tekrar etmek, beynin yeni bağlantılar kurmasına yardımcı olur.
- Uyaranları Değiştirme: Kötü alışkanlıkları tetikleyen uyaranları ortadan kaldırmak veya değiştirmek.
- Ödülleri Kullanma: İyi alışkanlıkları teşvik etmek için ödüller belirlemek.
- Takip: Alışkanlıkları takip etmek, motivasyonu artırır ve ilerlemeyi görmeyi sağlar.
Farkındalık: Alışkanlıklarımızın farkında olmak, onları yönetmenin ilk adımıdır. Bilinçli bir şekilde alışkanlıklarımızı gözden geçirmek ve iyileştirmek, daha sağlıklı ve başarılı bir yaşam sürmemize yardımcı olabilir. (Farkındalık)