akılsallaştırma ne demek?

Akılsallaştırma, psikolojide bir savunma mekanizmasıdır. Bireyin, kabul edilemez veya mantıksız davranış, düşünce veya duygularını rasyonel ve mantıklı açıklamalarla meşrulaştırma sürecini ifade eder. Bu, bireyin gerçek motivasyonlarını veya duygularını gizlemesine ve kendisini veya başkalarını yanıltmasına yardımcı olur.

Akılsallaştırma, genellikle bilinçsiz bir süreçtir ve birey, gerçek nedenlerini tam olarak farkında olmayabilir. Amaç, özsaygıyı korumak, suçluluk duygusunu azaltmak veya sosyal kabulü sağlamaktır.

Örnekler:

• Sınavdan düşük not alan bir öğrencinin, "Sınav zaten çok zordu, kimse yüksek not alamazdı." demesi.
• Sevgilisinden ayrılan bir kişinin, "Zaten o da bana göre değildi." şeklinde kendini teselli etmesi.
• Yetersiz olduğu bir konuda başarısız olan bir çalışanın, "Bu iş zaten çok anlamsızdı." diyerek başarısızlığını haklı çıkarmaya çalışması.

Akılsallaştırma, kısa vadede rahatlama sağlayabilirken, uzun vadede gerçek sorunlarla yüzleşmeyi engelleyebilir ve kişisel gelişimini sekteye uğratabilir. Bu nedenle, bu savunma mekanizmasını fark etmek ve daha sağlıklı başa çıkma stratejileri geliştirmek önemlidir.

İlgili Kavramlar:

• Savunma Mekanizmaları
• Bilinçdışı
• Özsaygı