akciğer embolisi ne demek?

Akciğer Embolisi Hakkında Bilgi

Akciğer embolisi (Pulmoner emboli), genellikle bacaklardaki derin venlerde oluşan bir kan pıhtısının (derin ven trombozu - https://www.nedemek.page/kavramlar/derin%20ven%20trombozu) koparak kan dolaşımı yoluyla akciğerlere ulaşması ve akciğer arterlerinden birini tıkaması sonucu meydana gelen ciddi bir durumdur. Bu tıkanma, akciğerlere kan akışını engelleyerek oksijen seviyesini düşürebilir ve akciğer dokusuna zarar verebilir.

Nedenleri ve Risk Faktörleri:

• Derin Ven Trombozu (DVT): En sık görülen nedenidir.
• Hareketsizlik: Uzun süre hareketsiz kalmak, kan akışını yavaşlatarak pıhtı oluşma riskini artırır. Uzun uçak yolculukları veya ameliyat sonrası dönemler risk faktörleridir.
• Kanser: Bazı kanser türleri kan pıhtılaşmasını artırabilir.
• Ameliyat: Özellikle kalça veya diz ameliyatları risk faktörüdür.
• Hamilelik: Hamilelik sırasında kan pıhtılaşması artabilir.
• Doğum Kontrol Hapları ve Hormon Tedavisi: Özellikle sigara içen kadınlarda riski artırır.
• Genetik Faktörler: Bazı genetik yatkınlıklar pıhtılaşma riskini artırabilir.
• Obezite: Fazla kilolu olmak, kan pıhtılaşması riskini artırır.
• Sigara: Sigara içmek, damar sağlığını olumsuz etkileyerek pıhtılaşma riskini artırır.
• Kalp Yetmezliği: https://www.nedemek.page/kavramlar/kalp%20yetmezliği Kalp yetmezliği olan bireylerde akciğer embolisi riski artar.

Belirtileri:

• Ani başlayan nefes darlığı
• Göğüs ağrısı (genellikle batıcı tarzda)
• Öksürük (kanlı öksürük olabilir)
• Hızlı kalp atışı (taşikardi - https://www.nedemek.page/kavramlar/taşikardi)
• Baş dönmesi veya bayılma
• Terleme
• Bacakta şişlik, ağrı veya kızarıklık (DVT belirtisi olabilir)

Teşhis:

• Fizik Muayene: Doktor tarafından yapılan genel muayene.
• Akciğer Grafisi: Akciğerlerin genel durumunu değerlendirmek için çekilen röntgen.
• Ekokardiyografi: https://www.nedemek.page/kavramlar/ekokardiyografi Kalbin yapısını ve fonksiyonlarını değerlendirmek için yapılan ultrason.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT) Anjiyo: Akciğer damarlarını görüntülemek için kullanılan detaylı bir görüntüleme yöntemi.
• Ventilasyon/Perfüzyon (V/Q) Sintigrafisi: Akciğerlerin havalanmasını ve kanlanmasını değerlendirmek için kullanılan nükleer tıp yöntemi.
• D-Dimer Testi: Kan pıhtısı varlığını gösteren bir kan testi. Yüksek D-dimer seviyesi akciğer embolisi olasılığını artırır, ancak tek başına tanı koydurucu değildir.
• Pulmoner Anjiyografi: Akciğer damarlarını doğrudan görüntülemek için kullanılan invaziv bir yöntem (nadiren kullanılır).

Tedavi:

Akciğer embolisi tedavisi genellikle kan sulandırıcı ilaçlarla (antikoagülanlar) yapılır. Amaç, mevcut pıhtının büyümesini engellemek ve yeni pıhtıların oluşmasını önlemektir.

• Antikoagülanlar: Heparin, warfarin, direk oral antikoagülanlar (DOAK) gibi ilaçlar kullanılır.
• Trombolitik Tedavi (Pıhtı Eritici İlaçlar): Ciddi vakalarda, pıhtıyı eritmek için kullanılır.
• Cerrahi Tedavi: Nadiren, büyük pıhtıların cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.
• IVC Filtresi: Tekrarlayan akciğer embolisi riski olan veya antikoagülan kullanılamayan hastalarda alt ana toplardamara (vena kava inferior) yerleştirilen bir filtredir. Amacı, bacaklardan akciğerlere giden pıhtıları yakalamaktır.

Önleme:

• Uzun süre hareketsiz kalmaktan kaçının.
• Uzun yolculuklarda düzenli olarak mola verin ve bacaklarınızı hareket ettirin.
• Risk faktörleriniz varsa doktorunuza danışın.
• Ameliyat sonrası doktorunuzun önerdiği önleyici tedbirleri uygulayın.
• Sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları edinin (egzersiz, sağlıklı beslenme, sigarayı bırakma).
• Varis çorapları kullanmak bacaklardaki kan akışını iyileştirebilir.

Önemli Not: Akciğer embolisi acil bir durumdur ve derhal tıbbi müdahale gerektirir. Şüphelenildiğinde vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Kategoriler