abaka ne demek?

Abaka Han, (Arapça: أباقا) İlhanlı hükümdarı (Şubat 1234'te Moğolistan'da doğmuş 1282 yılında Hemedan'da bugünkü İran'da ölmüştür). Cengiz Han'ın torunu ve İlhanlılar devletinin kurucusu Hülagû Han'ın ve Yesuncin Hatun'un1 (üvey annesi Dokuz Hatun) oğludur.

Kökeni ve erken yılları

Abaka yaşça büyük ve çok sevilen Hülagû Han'ın ve Yesuncin Hatun'nun oğullarıdır. Üvey annesi Dokuz Hatun Kerait prensesi, hevesli bir Nesturi Hristiyan taraftarıydı. Yönetimi sırasında Hristiyanlara karşı yumuşak davranırdı. Ayrıca Budizm dinine ve atalarının dini olan Şamanizme de bağlıydı.

Yönetim devri

Abaka Han, babası Hülagû ile birlikte Bağdat'ın zaptına katıldı. Hülagû'nun ölümü üzerine 1265'te tahta çıktı. Aynı yıl Bizans İmparatoru VIII. Mihail'un gayrimeşru kızı Maria Despina (Maria Despina Palaiologina) ile evlendi.

Memluklar ve Kıpçaklarla savaştı. Memluk-Kıpçak dayanışmasına karşı Hristiyan devletlerle ve papayla dostluk kurmaya, Moğol törelerini yaşatmaya ve sürdürmeye çalıştı. İslamiyetin yayılmasını önlemek için Cengiz Yasası'nı en şiddetle uygulayan Moğol hükümdarıdır. Döneminde İran'da Şii hareketi gelişmeye başlamış, Memluk Sultanı Baybars ve Altın Orda İmparatoru Berke ile mücadele etmiş ancak her iki cephede de yenilmiştir.

1 Nisan 1282 senesinde Hemedan'da öldü. Bazı kaynaklar onun zehirlenerek öldürüldüğünü, bazıları ise tutulduğu bir hastalıktan kurtulamadığını kaydederler. Abaka Han'ın ölümünden sonra yerine yeni Müslüman olan kardeşi Ahmet Teküder Han geçti.

Abaka'nın ölümünün ardından İstanbul'a dönen karısı Maria, rahibe olarak 1285 yılı civarında bugünkü Fatih semtinde bulunan Kanlı Kilise'yi kurmuştur.

Dipnot

Dış bağlantılar

  • Meydan Larousse Ansiklopedisi

Orijinal kaynak: abaka. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. P. Jackson: Abaqa. In: Encyclopædia Iranica. Vol. 1 (1983), sayfa 61

Kategoriler