açıklık (edebiyat) ne demek?

Açıklık, duruluk, vuzuh, clarete bir yazıda belirtilmek istenen duygu ve düşüncelerin, herhangi bir ek yoruma veya açıklamaya gerek duymadan kavranabilir olmasıdır. Ayrıca güşâde, rûşen, lâyıh olarak da anılır.¹

Anlatım biçimi olarak açıklık

Açıklık; kelimelerin bilinir olması, yerli yerinde kullanılması, cümlelerin düzgün sıralanması, düşüncenin dolambaçsız söylenmesi ile meydana gelir.² Tanpınar, açıklığı şöyle tanımlar: “Birbirini kovalayan sayfalar, vuzuhtan bir an ayrılmayan düzgün ve mantıkî cümleler, bütün aruzlarımızı tatmine, her türlü temiz niyetimizi aşılmaya muktedirdir.” ³ Açıklık; okuyucunun, bir yazının ifade etmek istediği duygu ve düşünceleri, başka bir okumasına gerek kalmaksızın anlamasıdır.⁴ Örneğin Mehmet Akif Ersoy’un eserlerinde her şey açık bir üslupla yazılmışken Ahmet Haşim’in eserleri hemen anlaşılamaz.⁵

Edebiyat teorisinde açıklık

Açıklık, Edebiyat teorisinde sanatkârâne işaretin tek anlamlı ya da tek yanlı birliğinden ileri gelen uyuma bağlı olarak sanattaki malzemesel biçim ile kavramsal içerik arasındaki uyum anlamına gelir.⁶

Kaynakça

Orijinal kaynak: açıklık (edebiyat). Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩

3. Machi, M. (2008). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Eserlerinde Geçen Edebiyat Terimleri ve Kavramları [Yüksek Lisans]. İstanbul Üniversitesi.Tam metin PDF ↩

4. ↩
5. ↩
6. ↩

Kategoriler