yerçekimi ne demek?
Yerçekimi (Gravitasyon)
Yerçekimi, evrende bulunan tüm maddeler arasında var olan ve onları birbirine doğru çeken temel bir kuvvettir. Diğer adıyla gravitasyon, kütlesi olan her şeyin birbirini çekmesine neden olur. Bu çekim kuvvetinin şiddeti, nesnelerin kütleleriyle doğru orantılı ve aralarındaki mesafenin karesiyle ters orantılıdır.
Temel Özellikleri
- Evrensellik: Yerçekimi, evrendeki tüm nesneler arasında etkilidir.
- Çekim Kuvveti: Sadece çekme kuvveti olarak etki eder, itme özelliği yoktur.
- Kütleyle Orantı: Nesnelerin kütlesi arttıkça, yerçekimi kuvveti de artar.
- Mesafeyle Ters Orantı: Nesneler arasındaki mesafe arttıkça, yerçekimi kuvveti azalır. (Mesafenin karesiyle ters orantılı)
Yerçekiminin Etkileri
- Gezegenlerin Yörüngeleri: Gezegenlerin Güneş etrafında dönmesini sağlar. Örneğin, Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesi <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/gezegen%20yörüngeleri">gezegen yörüngeleri</a> yerçekimi sayesinde oluşur.
- Ay'ın Gelgitleri: Ay'ın Dünya üzerindeki yerçekimi etkisi, okyanuslarda gelgitlerin oluşmasına neden olur. <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/gelgit%20olayları">Gelgit olayları</a>
- Nesnelerin Ağırlığı: Bir nesnenin ağırlığı, üzerine etkiyen yerçekimi kuvvetinin bir ölçüsüdür. <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/ağırlık">Ağırlık</a>
- Atmosferin Tutulması: Gezegenlerin atmosferlerini tutmalarını sağlar.
Tarihsel Gelişim
- Newton'ın Yerçekimi Yasası: Isaac Newton, 17. yüzyılda evrensel yerçekimi yasasını formüle ederek, yerçekiminin matematiksel bir modelini oluşturdu. <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/newton'ın%20yerçekimi%20yasası">Newton'ın yerçekimi yasası</a>
- Einstein'ın Genel Görelilik Teorisi: Albert Einstein, 20. yüzyılda genel görelilik teorisi ile yerçekimini uzay-zamanın eğriliği olarak tanımladı. <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/genel%20görelilik">Genel görelilik</a>
Önemli Kavramlar
- Kütle: Bir nesnenin madde miktarıdır ve yerçekimi kuvvetinin kaynağıdır. <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/kütle">Kütle</a>
- Ağırlık: Bir nesneye etkiyen yerçekimi kuvvetinin ölçüsüdür. <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/ağırlık">Ağırlık</a>
- Çekim İvmesi: Yerçekimi kuvveti nedeniyle bir nesnenin kazandığı ivmedir. Dünya yüzeyinde yaklaşık 9.8 m/s²'dir. <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/çekim%20ivmesi">Çekim ivmesi</a>