yazılım mimarisi ne demek?

Yazılım Mimarisi

Yazılım mimarisi, bir yazılım sisteminin temel yapısını tanımlayan, sistemin nasıl organize edildiğini, bileşenlerinin nasıl etkileşimde bulunduğunu ve hangi prensiplerin uygulandığını gösteren üst düzey bir tasarım planıdır. Bir binanın mimari planı gibi, yazılım mimarisi de geliştirme sürecini yönlendirir, kalite özelliklerini (performans, güvenlik, ölçeklenebilirlik vb.) etkiler ve bakım maliyetlerini belirler.

Temel Unsurlar:

• Bileşenler: Sistemdeki temel yapı taşlarıdır. Her bileşen belirli bir sorumluluğa sahiptir ve diğer bileşenlerle arayüzler aracılığıyla iletişim kurar. (Bileşen)
• Arayüzler: Bileşenlerin birbirleriyle nasıl etkileşimde bulunduğunu tanımlar. Hangi verilerin gönderileceğini, hangi işlemlerin yapılabileceğini ve hangi sonuçların beklenebileceğini belirtir. (Arayüz)
• Bağlantılar (Connections): Bileşenler arasındaki iletişim yollarını tanımlar. Bu yollar veri akışını, kontrol akışını veya her ikisini birden içerebilir.
• Konfigürasyon: Bileşenlerin ve bağlantıların nasıl bir araya getirildiğini, sistemin genel yapısını tanımlar.
• Prensipler: Mimarinin tasarım kararlarını yönlendiren temel kurallardır. Örneğin, "tek sorumluluk prensibi" veya "açık/kapalı prensibi" gibi prensipler mimarinin kalitesini artırabilir.
• Kalite Özellikleri (Quality Attributes): Sistemden beklenen performans, güvenlik, ölçeklenebilirlik, kullanılabilirlik gibi özelliklerdir. Mimarinin bu özellikleri nasıl desteklediği önemlidir. (Kalite%20Özellikleri)

Neden Önemli?

• İletişimi Kolaylaştırır: Tüm paydaşların (geliştiriciler, yöneticiler, müşteriler) sistemi aynı şekilde anlamasını sağlar.
• Riskleri Azaltır: Tasarım hatalarını erken aşamada tespit etmeye yardımcı olur.
• Kaliteyi Artırır: Performans, güvenlik, ölçeklenebilirlik gibi kalite özelliklerini tasarıma dahil etmeyi sağlar.
• Maliyetleri Düşürür: Bakım ve geliştirme maliyetlerini azaltır.
• Değişikliğe Uyum Sağlar: Sistemin gelecekteki değişikliklere uyum sağlamasını kolaylaştırır.

Yaygın Mimariler:

• Katmanlı Mimari (Layered Architecture): Sistem, birbirinden bağımsız katmanlara ayrılır. Her katman belirli bir sorumluluğa sahiptir ve yalnızca altındaki katmanla iletişim kurar. (Katmanlı%20Mimari)
• Mikroservis Mimarisi (Microservices Architecture): Sistem, bağımsız olarak geliştirilebilen ve dağıtılabilen küçük hizmetlere ayrılır. (Mikroservis%20Mimarisi)
• Olay Güdümlü Mimari (Event-Driven Architecture): Sistem, olaylar aracılığıyla iletişim kuran bileşenlerden oluşur. Bir bileşen bir olay yayınlar ve diğer bileşenler bu olaya abone olarak tepki verir. (Olay%20Güdümlü%20Mimari)
• Servis Odaklı Mimari (Service-Oriented Architecture - SOA): Uygulama bileşenlerini, bir ağ üzerinden iletişim kurdukları diğer bileşenlere hizmetler sağlayan servisler olarak düzenlemeye yönelik bir yazılım tasarım stilidir. (Servis%20Odaklı%20Mimari)

Yazılım mimarisi seçimi, projenin gereksinimlerine, kısıtlamalarına ve hedeflerine bağlıdır. Doğru mimari seçimi, başarılı bir yazılım projesi için kritik öneme sahiptir.