VAR (Value at Risk) Sistemi Hakkında Bilgi
VAR (Value at Risk), bir finansal varlığın veya portföyün belirli bir zaman dilimi içinde, belirli bir güven düzeyinde (örneğin %95 veya %99) uğrayabileceği maksimum potansiyel zararı ölçen bir risk ölçüsüdür. VAR, genellikle finans kurumları ve yatırımcılar tarafından risk yönetimi ve sermaye yeterliliği hesaplamalarında kullanılır.
VAR'ın Temel Bileşenleri:
-
Güven Düzeyi: Zararın bu sınırı aşma olasılığının belirlendiği yüzdelik değerdir. Örneğin, %95 güven düzeyi, zararın VAR değerini aşma olasılığının %5 olduğu anlamına gelir.
-
Zaman Ufku: VAR'ın hesaplandığı zaman dilimidir (örneğin, 1 gün, 1 hafta, 1 ay).
-
Para Birimi: Zararın ifade edildiği para birimidir.
VAR'ın Hesaplama Yöntemleri:
VAR'ı hesaplamak için farklı yöntemler bulunmaktadır. En yaygın kullanılan yöntemler şunlardır:
- Tarihsel Simülasyon: Geçmiş verileri kullanarak gelecekteki olası zararları simüle eder.
- Varyans-Kovaryans Yöntemi: Varlıkların getiri dağılımlarının normal olduğunu varsayar ve varyans-kovaryans matrisini kullanarak portföyün riskini hesaplar.
- Monte Carlo Simülasyonu: Rastgele sayılar üreterek gelecekteki olası senaryoları simüle eder ve bu senaryolara göre zararı tahmin eder.
VAR'ın Avantajları:
- Kolay Anlaşılırlık: Risk miktarını tek bir sayı ile ifade ettiği için kolayca anlaşılabilir.
- Karşılaştırma İmkanı: Farklı varlıkların ve portföylerin risklerini karşılaştırma imkanı sunar.
- Risk Yönetimi: Risk yönetimi stratejilerinin belirlenmesine ve uygulanmasına yardımcı olur.
VAR'ın Dezavantajları:
- Model Bağımlılığı: Hesaplama yöntemi ve kullanılan varsayımlara göre sonuçlar değişebilir.
- Kuyruk Riski: VAR, en kötü senaryoları (kuyruk riski) tam olarak yansıtmayabilir.
- Normal Dağılım Varsayımı: Bazı yöntemler, varlıkların getiri dağılımlarının normal olduğunu varsayar, ancak bu her zaman doğru olmayabilir.
Önemli Kavramlar: