toplum sözleşmesi ne demek?
Toplum Sözleşmesi
Toplum sözleşmesi, bireylerin doğa durumundan çıkarak bir araya gelip, hak ve özgürlüklerini devrederek oluşturdukları siyasi otoriteye (devlete) rıza göstermesini ve bu otoritenin meşruiyetini sağlayan varsayımsal bir anlaşmadır. Bu düşünce, siyaset felsefesinde devletin kökenini ve meşruiyetini açıklamaya yönelik önemli bir teoridir.
Temel Unsurları:
- Doğa Durumu: Sözleşme öncesi, insanların devletsiz ve otoritesiz yaşadığı varsayılan hal. Bu durum, filozoflar arasında farklı şekillerde tanımlanmıştır (örneğin, Thomas Hobbes için "herkesin herkese karşı savaşı" durumu).
- Sözleşme: Bireylerin kendi aralarında veya bir yöneticiyle yaptıkları varsayımsal anlaşma. Bu anlaşma ile bireyler, bazı haklarından vazgeçerek karşılığında güvenlik ve düzen beklerler.
- Siyasi Otorite: Sözleşme sonucu oluşan ve bireylerin üzerinde yetki sahibi olan devlet veya yönetim biçimi. Bu otoritenin meşruiyeti, sözleşmeye dayanır.
Önemli Düşünürler ve Yaklaşımları:
- Thomas Hobbes: Toplum sözleşmesini, bireylerin güvenliklerini sağlamak amacıyla tüm haklarını devlete devretmesi olarak görür. Mutlak monarşiyi savunur.
- John Locke: Bireylerin doğuştan gelen haklara sahip olduğunu ve devletin bu hakları korumakla yükümlü olduğunu savunur. Sınırlı hükümeti ve bireysel özgürlükleri ön planda tutar.
- Jean-Jacques Rousseau: Toplum sözleşmesini, bireylerin genel iradeye (toplumun ortak iyiliği) uymayı kabul etmesi olarak görür. Doğrudan demokrasiyi ve halk egemenliğini savunur.
Önemli Kavramlar ve Bağlantılar: