Top-e Morvari (Farsça: توپ مرواری, "İnci Topu"), İran'ın başkenti Tahran'da bulunan, uzun yıllar boyunca tartışmalara konu olmuş bir heykeltıraşlık eseridir. Eser, İtalyan heykeltıraş Arnaldo Pomodoro tarafından tasarlanmıştır ve 1970'lerde yapılmıştır. Heykelin en belirgin özelliği, devasa boyutlarda olması ve fallik bir sembolü andırmasıdır.
Top-e Morvari, İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi'nin hükümeti döneminde, Tahran'ı modern bir şehir haline getirme çabalarının bir parçası olarak sipariş edilmiştir. Sanat eseri, şehrin batı girişine yakın bir noktada, bir otoyol kavşağına yerleştirilmiştir. Heykelin yapımı, o dönemde büyük bir sansasyon yaratmış ve toplumda farklı tepkilere yol açmıştır.
Heykel, parlak metalden yapılmış, yuvarlak ve fallik bir şekle sahiptir. Arnaldo Pomodoro'nun eserleri genellikle soyut ve geometrik formlara dayanır. Top-e Morvari de bu özelliği taşır, ancak fallik çağrışımları nedeniyle tartışmalara neden olmuştur. Heykelin anlamı hakkında çeşitli yorumlar yapılmıştır. Bazıları, eserin bereketi ve üretkenliği simgelediğini savunurken, bazıları ise batı kültürünün İran üzerindeki etkisini temsil ettiğini düşünmektedir.
Top-e Morvari, yapıldığı günden itibaren İran toplumunda tartışmalara yol açmıştır. Özellikle 1979 İran Devrimi sonrasında, heykelin varlığı daha da sorgulanmıştır. Devrim sonrası dönemde, İslami değerlere aykırı olduğu gerekçesiyle kaldırılması yönünde birçok talep olmuştur. Ancak heykel, çeşitli nedenlerle (maliyet, teknik zorluklar, sanat değeri) yerinde kalmaya devam etmiştir.
Top-e Morvari, günümüzde hala Tahran'da bulunmaktadır. Ancak, bulunduğu konum ve çevresi zaman içinde değişmiştir. Şehirleşme ve yapılaşma nedeniyle, heykelin etrafındaki alan dolmuş ve görsel etkisi azalmıştır. Ayrıca, heykelin bakımı ve restorasyonu konusunda da eksiklikler olduğu gözlemlenmektedir.
Top-e Morvari, İran sanat tarihinde ve popüler kültüründe önemli bir yer edinmiştir. Heykel, İran'ın modernleşme çabalarının, kültürel değişimlerin ve toplumdaki farklı görüşlerin bir sembolü olarak kabul edilmektedir. Ayrıca, heykelin tartışmalı yapısı, sanatın toplum üzerindeki etkileri ve sanat eserlerinin anlamlandırılması konularında önemli bir örnek teşkil etmektedir.
Bu makale, Top-e Morvari hakkında genel bir bilgi sunmaktadır. Daha detaylı bilgi için, konuyla ilgili farklı kaynaklara başvurulabilir.