takriri sükun kanunu ne demek?

Takriri Sükun Kanunu Hakkında Bilgi

Takriri Sükun Kanunu, diğer adıyla Huzuru Sükun Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından 4 Mart 1925 tarihinde çıkarılan ve 2 yıl süreyle yürürlükte kalan bir yasadır. Kanun, Şeyh Sait İsyanı'nın ardından, isyanı bastırmak ve ülkedeki genel düzeni sağlamak amacıyla çıkarılmıştır.

Temel Amaçları:

• İsyanı Bastırmak ve Bastırılmasını Sağlamak: Şeyh Sait İsyanı'nın etkilerini ortadan kaldırmak ve benzer olayların tekrar yaşanmasını engellemek amaçlanmıştır.
• Muhalefeti Sınırlamak: Kanun, hükümete muhalif olan kişi ve grupları susturma ve faaliyetlerini engelleme yetkisi vermiştir.
• Basını Kontrol Altına Almak: Hükümet, kanun sayesinde basını daha sıkı bir şekilde denetleyebilmiş ve kendi politikalarını destekleyen yayınların yapılmasını sağlamıştır.

Kanunun İçeriği:

Takriri Sükun Kanunu, hükümete olağanüstü yetkiler vermiştir. Bu yetkiler şunları içerir:

• Sürgün Etme Yetkisi: Hükümet, "memleketin huzur ve sükûnunu bozduğu" düşünülen kişileri istediği yere sürgün edebilirdi.
• Dernekleri Kapatma Yetkisi: Hükümet, "zararlı" gördüğü dernekleri ve cemiyetleri kapatma yetkisine sahipti.
• Gazete ve Dergileri Kapatma Yetkisi: Hükümet, "halkı yanıltıcı" veya "devletin menfaatlerine aykırı" yayın yapan gazete ve dergileri kapatabilirdi.
• Sansür Uygulama Yetkisi: Basın üzerinde sıkı bir sansür uygulanarak hükümetin politikalarına aykırı haberlerin yayınlanması engellendi.
• Özel Mahkemeler Kurma Yetkisi: İstiklal Mahkemeleri yeniden görevlendirilerek, siyasi suçluları yargılama yetkisi verildi.

Sonuçları:

Takriri Sükun Kanunu, Türkiye'de tek parti döneminin güçlenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Kanun sayesinde muhalefet susturulmuş, basın kontrol altına alınmış ve hükümetin otoritesi pekişmiştir. Ancak, bu durum aynı zamanda demokratikleşme sürecini de olumsuz etkilemiştir. Kanun, 1927 yılında yürürlükten kaldırılmıştır.

İlgili Kavramlar:

• Şeyh Sait İsyanı
• Türkiye Büyük Millet Meclisi
• Tek Parti Dönemi
• İstiklal Mahkemeleri
• Sansür