sanat sanat içindir ne demek?

Sanat sanat içindir, bir sanat eserinin herhangi bir ahlaki, didaktik veya faydacı amaç gütmeden, sadece estetik değer taşımak için yaratılması gerektiğini savunan bir estetik kuramdır. Bu anlayışa göre, sanatın amacı güzellik yaratmak ve estetik bir deneyim sunmaktır; toplumsal bir mesaj verme, eğitme veya pratik bir fayda sağlama gibi dışsal amaçlara hizmet etmesi beklenmez.

Temel prensipleri şunlardır:

  • Bağımsızlık: Sanatın, dış etkenlerden (ahlak, politika, din vb.) bağımsız olması gerektiği savunulur. Sanatçı, eserini yaratırken toplumsal beklentilere veya baskılara boyun eğmemelidir.
  • Estetik Değer: Sanatın değeri, estetik niteliklerinde (biçim, renk, kompozisyon vb.) yatar. Güzellik, uyum ve estetik zevk, sanat eserinin temel amacı olmalıdır.
  • Amaçsızlık: Sanat, pratik bir amaca hizmet etmek zorunda değildir. Bir nesneyi güzelleştirmek, bir duyguyu ifade etmek veya sadece estetik bir deneyim sunmak yeterlidir.
  • Öznellik: Sanatın yorumu ve değerlendirilmesi özneldir. Her birey, sanat eserinden farklı anlamlar çıkarabilir ve farklı estetik zevkler alabilir.

Sanat sanat içindir anlayışı, 19. yüzyılda özellikle Romantizm ve Sembolizm akımları ile birlikte yaygınlaşmıştır. Bu akımlar, sanatın toplumsal sorunlara çözüm arama veya ahlaki dersler verme gibi misyonlarını reddederek, bireysel duyguları, hayalleri ve estetik deneyimi ön plana çıkarmışlardır.

Ancak, sanat sanat içindir anlayışı, toplumcu gerçekçilik gibi sanatın toplumsal bir rolü olduğuna inanan akımlar tarafından eleştirilmiştir. Bu eleştiriler, sanatın toplumdan bağımsız olamayacağını, sanat eserlerinin mutlaka bir mesaj içermesi gerektiğini savunurlar.