prokaryot hücre ne demek?

Prokaryot Hücre

Prokaryot hücre, zarla çevrili bir çekirdeği veya diğer zarla çevrili organelleri olmayan bir hücre türüdür. "Prokaryot" kelimesi Yunanca'da "çekirdekten önce" anlamına gelir, bu da bu hücre tipinin ökaryot hücrelerden önce evrimleştiğini gösterir. Prokaryotlar, bakteriler ve arkeler olmak üzere iki ana alana ayrılır.

Temel Özellikleri:

  • Çekirdek Yokluğu: Genetik materyal (DNA), sitoplazmada nükleoid adı verilen belirli bir bölgede bulunur, ancak zarla çevrili değildir.
  • Organel Yokluğu: Mitokondri, endoplazmik retikulum, golgi aygıtı gibi zarla çevrili organeller bulunmaz.
  • Küçük Boyut: Genellikle ökaryot hücrelerden daha küçüktürler (0.1-5 μm çapında).
  • Basit Yapı: Hücre yapısı ökaryot hücrelere göre daha basittir.
  • Hücre Duvarı: Çoğu prokaryot hücresinin, hücreye şekil veren ve koruyan bir hücre duvarı vardır. Bakterilerde hücre duvarı peptidoglikan içerirken, arkelerde farklı bir bileşime sahiptir.
  • Ribozomlar: Protein sentezi için ribozomlar bulunur, ancak ökaryot ribozomlarından daha küçüktürler (70S).
  • Plazmidler: Bazı prokaryot hücrelerde, kromozomal DNA'ya ek olarak, küçük, dairesel DNA molekülleri olan plazmidler bulunabilir. Plazmidler genellikle antibiyotik direnci veya diğer özel fonksiyonlar için genler taşır.
  • Kapsül: Bazı bakteriler, hücre duvarının dışında, hücreyi çevresel streslere karşı koruyan ve patojeniteyi artıran bir kapsüle sahiptir.
  • Kamçı (Flagella) ve Pili: Hareket için kamçı (flagella) ve yüzeylere tutunma için pili gibi yapılar bulunabilir.

Çoğalma:

Prokaryotlar genellikle ikiye bölünme yoluyla eşeysiz olarak ürerler.

Önemleri:

Prokaryotlar, biyosferde önemli roller oynarlar. Besin döngüsünde, organik maddenin parçalanmasında ve çeşitli kimyasal reaksiyonlarda görev alırlar. Ayrıca, bazıları insan sağlığı için faydalı olabilirken, bazıları da patojen olabilir ve hastalıklara neden olabilir.