para politikası ne demek?

Para Politikası

Para politikası, bir ülkenin merkez bankası tarafından ekonomideki para arzını ve kredi koşullarını etkilemek amacıyla kullanılan araçlar ve stratejiler bütünüdür. Amaç, fiyat istikrarını sağlamak, ekonomik büyümeyi desteklemek ve istihdamı artırmaktır.

Temel Araçlar:

• Faiz Oranları: Merkez bankası, kısa vadeli faiz oranlarını (örneğin, politika faizi) belirleyerek bankaların borçlanma maliyetlerini etkiler. Düşük faiz oranları, borçlanmayı teşvik ederek harcamaları ve yatırımları artırır. Yüksek faiz oranları ise tam tersi etki yaratır. (https://www.nedemek.page/kavramlar/faiz%20oranları)
• Zorunlu Karşılıklar: Bankaların, topladıkları mevduatın bir kısmını merkez bankasında tutma zorunluluğudur. Zorunlu karşılık oranının düşürülmesi, bankaların kredi verme kapasitesini artırır. (https://www.nedemek.page/kavramlar/zorunlu%20karşılıklar)
• Açık Piyasa İşlemleri: Merkez bankasının, piyasadan tahvil alıp satarak para arzını etkilemesidir. Tahvil alımı para arzını artırırken, tahvil satımı para arzını azaltır. (https://www.nedemek.page/kavramlar/açık%20piyasa%20işlemleri)
• Reeskont Kredisi: Merkez Bankası'nın bankalara verdiği kısa vadeli kredilerdir. Reeskont faiz oranının düşürülmesi, bankaların Merkez Bankası'ndan borçlanmasını teşvik eder. (https://www.nedemek.page/kavramlar/reeskont%20kredisi)

Para Politikası Türleri:

• Genişletici Para Politikası (Expansionary Monetary Policy): Ekonomik büyümeyi teşvik etmek ve işsizliği azaltmak amacıyla uygulanan politikadır. Faiz oranları düşürülür, zorunlu karşılıklar azaltılır veya açık piyasa işlemleriyle piyasaya para sürülür.
• Sıkılaştırıcı Para Politikası (Contractionary Monetary Policy): Enflasyonu kontrol altına almak amacıyla uygulanan politikadır. Faiz oranları yükseltilir, zorunlu karşılıklar artırılır veya açık piyasa işlemleriyle piyasadan para çekilir.

Para Politikasının Amaçları:

• Fiyat İstikrarı: Enflasyonu düşük ve istikrarlı bir seviyede tutmak. (https://www.nedemek.page/kavramlar/fiyat%20istikrarı)
• Ekonomik Büyüme: Sürdürülebilir ve dengeli ekonomik büyümeyi desteklemek.
• İstihdam: İşsizliği azaltmak ve yüksek istihdam seviyesini sağlamak.

Önemli Not: Para politikası, ekonomik koşullara ve hedeflere bağlı olarak sürekli olarak ayarlanır ve diğer ekonomik politikalarla (örneğin, maliye politikası) koordineli bir şekilde uygulanması önemlidir.