Mycobacterium Leprae

Mycobacterium leprae (M. leprae), lepra (hansen hastalığı) etkeni olan, zorunlu hücre içi parazit bir bakteridir. İlk kez 1873'te Gerhard Armauer Hansen tarafından tanımlanmıştır.

Temel Özellikleri:

• Asit-alkol dirençli: Hücre duvarında bulunan mikolik asitler sayesinde asit-alkol dirençlidir. Bu özellik, Ziehl-Neelsen boyama yöntemiyle tanımlanmasını sağlar.
• Yavaş üreme: Laboratuvar ortamında üretilmesi çok zordur ve in vivo olarak farelerin ayak tabanında veya armadillolarda üretilebilir. Bu yavaş üreme hızı, hastalığın uzun kuluçka süresinin (ortalama 2-5 yıl, bazen daha uzun) nedenidir.
• Morfoloji: Çubuk şeklindedir (basil).
• Genetik: Genomu diğer Mycobacterium türlerine göre daha küçüktür ve genomunda birçok psödogen (işlevsiz gen) bulunur, bu da adaptasyon kabiliyetinin sınırlı olduğunu gösterir.

Bulaşma Yolu:

• Hastalığın nasıl bulaştığı tam olarak anlaşılamamış olmakla birlikte, enfekte kişilerin solunum yoluyla yaydığı damlacıklar aracılığıyla bulaştığı düşünülmektedir.
• Uzun süreli ve yakın temas, bulaşma riskini artırır.
• Lepraya yakalanma riski düşüktür ve çoğu insan doğal bağışıklığa sahiptir.

Patogenez:

• M. leprae öncelikle periferik%20sinirler ve deri hücrelerini enfekte eder.
• Enfeksiyon, sinir hasarına, duyu kaybına, kas zayıflığına ve sakatlıklara yol açabilir.
• Deride lekelenmeler, nodüller veya plaklar şeklinde belirtiler görülebilir.

Klinik Formlar:

Lepra, bağışıklık sisteminin yanıtına bağlı olarak farklı klinik formlarda görülebilir:

• Tüberküloid Lepra: İyi hücresel bağışıklık yanıtı olan kişilerde görülür. Deride sınırlı sayıda, iyi sınırlanmış lezyonlar ve sinir hasarı bulunur. Daha az bulaşıcıdır.
• Lepromatöz Lepra: Hücresel bağışıklık yanıtı zayıf olan kişilerde görülür. Deride çok sayıda lezyon, yaygın sinir hasarı ve diğer organların tutulumu olabilir. Daha bulaşıcıdır.
• Sınırda Lepra (Borderline Leprosy): Tüberküloid ve lepromatöz lepra arasında bir spektrumda yer alır. Belirtiler değişkenlik gösterebilir.

Tanı:

• Deri Sürüntüsü: Lezyonlardan alınan örneklerin aside dirençli bakteri boyaması ile incelenmesi.
• Biyopsi: Deri veya sinir biyopsisi ile histopatolojik inceleme.
• PCR: M. leprae DNA'sının tespiti için polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) testi.

Tedavi:

• Lepra, multidrug therapy (MDT) adı verilen bir ilaç kombinasyonu ile tedavi edilebilir. MDT, genellikle dapson, rifampisin ve klofazimin içerir.
• Erken tanı ve tedavi, sakatlıkların önlenmesi için önemlidir.
• Tedavi süresi, hastalığın tipine ve şiddetine bağlı olarak 6 aydan 2 yıla kadar değişebilir.

Önleme:

• Aktif lepra hastalığı olan kişilerin erken teşhisi ve tedavisi bulaşmayı önlemeye yardımcı olur.
• BCG aşısının kısmi koruma sağladığı gösterilmiştir.