maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisi ne demek?

Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi

Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisi, Abraham Maslow tarafından 1943 yılında ortaya atılan ve insanların davranışlarını motive eden beş temel ihtiyaç kategorisini içeren bir teoridir. Bu hiyerarşiye göre, alt seviyedeki ihtiyaçlar karşılanmadan üst seviyedeki ihtiyaçlar motive edici olamaz. İhtiyaçlar piramit şeklinde sıralanır ve şu şekildedir:

1. Fizyolojik İhtiyaçlar: Temel yaşam ihtiyaçlarıdır. Bunlar, açlık, susuzluk, barınma, uyku, cinsellik gibi hayatta kalmak için zorunlu olan ihtiyaçlardır. Fizyolojik İhtiyaçlar karşılanmadığı sürece birey diğer ihtiyaçlara odaklanamaz.

2. Güvenlik İhtiyaçları: Fizyolojik ihtiyaçlar karşılandıktan sonra güvenlik ihtiyacı ön plana çıkar. Bu, fiziksel ve duygusal güvenlik, istikrar, düzen, yasa ve hukuk gibi unsurları içerir. Birey, kendini güvende hissetmek, tehlikeden korunmak ister. Güvenlik İhtiyaçları karşılanmadığında kaygı ve stres yaşanabilir.

3. Ait Olma ve Sevgi İhtiyaçları: Birey, sosyal bir varlık olarak bir gruba ait olmak, sevilmek, kabul görmek ister. Arkadaşlık, aile, romantik ilişkiler bu kategoride yer alır. Ait Olma ve Sevgi İhtiyaçları karşılanmadığında yalnızlık ve dışlanmışlık hissi oluşabilir.

4. Saygı İhtiyaçları: Hem kendine saygı (özgüven, başarı, bağımsızlık) hem de başkalarından saygı görme (itibar, statü, tanınma) ihtiyacını kapsar. Birey, başarılı olmak, takdir edilmek ve saygı duyulmak ister. Saygı İhtiyaçları karşılandığında özgüven artar, yetersizlik duygusu azalır.

5. Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı: Hiyerarşinin en üstünde yer alır. Bireyin potansiyelini tam olarak kullanması, yeteneklerini geliştirmesi, yaratıcı olması ve kişisel olarak büyümesi anlamına gelir. Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı herkes için farklı anlamlar taşıyabilir ve yaşam boyu süren bir süreçtir.

Önemli Not: Maslow'un hiyerarşisi, katı bir sıralama içermez ve bireylerin ihtiyaçları farklı zamanlarda farklı şekillerde öncelik kazanabilir. Ayrıca, bazı eleştirmenler bu hiyerarşinin evrensel olmadığını ve kültürel farklılıklardan etkilendiğini savunmaktadır.