koroner arter hastalığı ne demek?
Koroner Arter Hastalığı (KAH)
Koroner arter hastalığı (KAH), kalbi besleyen kan damarları olan koroner arterlerin daralması veya tıkanması sonucu ortaya çıkan bir kalp rahatsızlığıdır. Bu durum, kalbe yeterli miktarda kan ve oksijen ulaşmasını engeller, bu da çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Nedenleri
KAH'nin temel nedeni genellikle ateroskleroz'dur. Ateroskleroz, kolesterol, yağ ve diğer maddelerin arter duvarlarında birikerek plaklar oluşturması sürecidir. Bu plaklar zamanla sertleşir ve damarları daraltır.
Risk Faktörleri
KAH riskini artıran birçok faktör vardır:
- Yüksek Kan Basıncı (Hipertansiyon): Yüksek tansiyon, arter duvarlarına zarar vererek plak oluşumunu hızlandırır.
- Yüksek Kolesterol: Özellikle LDL (kötü) kolesterol yüksekliği, ateroskleroz riskini artırır.
- Sigara İçmek: Sigara, damar duvarlarına zarar verir ve kanın pıhtılaşma eğilimini artırır.
- Diyabet (Şeker Hastalığı): Diyabet, kan damarlarına zarar vererek KAH riskini artırır.
- Obezite (Şişmanlık): Obezite, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve diyabet riskini artırarak KAH riskini dolaylı olarak etkiler.
- Hareketsizlik: Düzenli egzersiz yapmamak, kalp sağlığını olumsuz etkiler.
- Aile Öyküsü: Ailede KAH öyküsü olan bireylerde risk daha yüksektir.
- Yaş: Yaş ilerledikçe KAH riski artar.
- Stres: Kronik stres, kalp sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Belirtileri
KAH'nin belirtileri, damar daralmasının ciddiyetine ve kalbin ne kadar oksijen eksikliği yaşadığına bağlı olarak değişebilir. Bazı kişilerde hiç belirti görülmeyebilirken, diğerlerinde aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
- Göğüs Ağrısı (Angina): Göğüste sıkışma, baskı veya ağrı hissi. Genellikle fiziksel aktivite sırasında ortaya çıkar ve dinlenmeyle geçer.
- Nefes Darlığı: Özellikle efor sırasında nefes almakta zorlanma.
- Yorgunluk: Aşırı yorgunluk ve halsizlik hissi.
- Kalp Krizi (Miyokard İnfarktüsü): Kalp kasının oksijen yetersizliği nedeniyle hasar görmesi. Şiddetli göğüs ağrısı, nefes darlığı, terleme, mide bulantısı ve kusma gibi belirtilerle kendini gösterir.
Tanı
KAH tanısı için çeşitli testler ve muayeneler kullanılır:
- Elektrokardiyogram (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesini ölçer.
- Efor Testi (Stres Testi): Kalbin egzersiz sırasında nasıl çalıştığını değerlendirir.
- Ekokardiyografi: Kalbin ultrason ile görüntülenmesi.
- Koroner Anjiyografi: Kalp damarlarının röntgen filmi ile görüntülenmesi.
Tedavi
KAH tedavisi, hastalığın şiddetine, belirtilere ve diğer sağlık sorunlarına bağlı olarak değişir. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, sigarayı bırakma ve stresi yönetme.
- İlaç Tedavisi: Kolesterol düşürücü ilaçlar, kan basıncını düzenleyici ilaçlar ve kan pıhtılaşmasını önleyici ilaçlar.
- Anjiyoplasti ve Stent: Daralmış veya tıkanmış damarları açmak için kullanılan bir yöntem.
- Koroner Arter Bypass Cerrahisi (KABG): Kalp damarlarının tıkalı kısımlarını bypass etmek için yapılan cerrahi bir işlem.
Önemli Not: Bu bilgiler yalnızca genel bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. KAH veya herhangi bir sağlık sorunu hakkında endişeleriniz varsa, lütfen bir doktora danışın.