katılma reaksiyonları ne demek?

Katılma reaksiyonları, doymamış organik bileşiklere (çift veya üçlü bağ içeren) atom veya atom gruplarının eklenmesiyle gerçekleşen kimyasal reaksiyonlardır. Bu reaksiyonlar sonucunda, pi bağları (π bağları) kırılır ve yerlerine sigma bağları (σ bağları) oluşur, böylece doymamış bileşik daha doymuş bir hale dönüşür.

Katılma Reaksiyonlarının Genel Özellikleri:

  • Doymamışlık: Katılma reaksiyonları, genellikle alkenler, alkinler ve dienler gibi doymamış bileşiklerde görülür.
  • Pi Bağı Kırılması: Reaksiyon sırasında, çift veya üçlü bağlardaki pi bağları kırılır.
  • Sigma Bağı Oluşumu: Kırılan pi bağlarının yerine, yeni sigma bağları oluşur.
  • Doymuş Bileşik Oluşumu: Reaksiyonun sonunda, doymamış bileşik daha doymuş bir hale gelir.

Katılma Reaksiyonu Türleri:

  • Hidrojenasyon: Bir alkene veya alkinlere hidrojen (H₂) eklenmesiyle alkan veya alken oluşumu. Katalizör (örneğin, platin, paladyum, nikel) gereklidir. (Hidrojenasyon)
  • Halojenasyon: Bir alkene veya alkinlere halojen (örneğin, Cl₂, Br₂) eklenmesiyle dihalojenli alkan veya alken oluşumu. (Halojenasyon)
  • Hidrohalojenasyon: Bir alkene veya alkinlere hidrojen halojenür (örneğin, HCl, HBr) eklenmesiyle haloalkan veya haloalken oluşumu. Markovnikov kuralına uyulur. (Markovnikov%20Kuralı)
  • Su Katılması (Hidratasyon): Bir alkene su (H₂O) eklenmesiyle alkol oluşumu. Asit katalizör (örneğin, sülfürik asit) gereklidir. (Hidratasyon)

Reaksiyon Mekanizması:

Katılma reaksiyonlarının mekanizması, reaksiyona giren türlere ve koşullara bağlı olarak değişebilir. Örneğin, elektrofilik katılma, nükleofilik katılma veya radikal katılma mekanizmaları görülebilir.

Önemli Not: Katılma reaksiyonları, organik kimyada önemli bir yer tutar ve birçok farklı organik bileşiğin sentezinde kullanılır.