kıpçak türkleri ne demek?
Kıpçak Türkleri
Kıpçak Türkleri, 11. yüzyıldan itibaren Doğu Avrupa ve Güney Rusya steplerinde etkin olmuş bir Türk halkıdır. Kökenleri hakkında farklı teoriler bulunsa da, genel kabul gören görüş, Kimek-Kıpçak konfederasyonunun bir parçası oldukları yönündedir.
Tarihsel Gelişimleri:
- Kökenleri ve Yayılışları: Kıpçakların kökeni, 8. yüzyılda Altay Dağları civarında yaşadığı düşünülen Kimekler'e dayanır. 11. yüzyılda batıya doğru ilerleyerek, Oğuzları ve Peçenekleri bölgeden uzaklaştırmışlar ve Karadeniz'in kuzeyindeki steplere yerleşmişlerdir. Bu bölgeye "Deşt-i Kıpçak" (Kıpçak Bozkırı) adı verilmiştir. (Kıpçak Bozkırı)
- Altın Orda Devleti ile İlişkileri: 13. yüzyılda Moğol İstilası ile Kıpçakların büyük bir kısmı Altın Orda Devleti'nin hakimiyetine girmiştir. Altın Orda'nın Türkleşmesinde ve İslamlaşmasında Kıpçakların önemli bir rolü olmuştur. Hatta Altın Orda'nın yönetici sınıfı zamanla Kıpçaklarla karışmış ve Kıpçak Türkçesi, devletin lingua francası haline gelmiştir. (Altın Orda Devleti)
- Memluk Devleti ile İlişkileri: Kıpçaklar, Kölemen olarak Memluk Devleti'nde önemli görevlere gelmişlerdir. Memluk sultanlarının birçoğu Kıpçak kökenliydi ve bu dönemde Kıpçak kültürü ve dili Mısır'da etkili olmuştur. (Memluk Devleti)
Kültür ve Dil:
- Kıpçak Dili: Kıpçak dili, Türk dillerinin Kuzeybatı (Kıpçak) grubuna aittir. Günümüzde Kırım Tatarcası, Kumukça, Karaçay-Balkarca, Kazakça, Kırgızca ve Nogayca gibi diller bu grupta yer alır. (Kıpçak Dili)
- Kıpçak Edebiyatı: Codex Cumanicus, Kıpçak dilinde yazılmış önemli bir eserdir ve Kıpçak kültürü hakkında önemli bilgiler içermektedir. (Codex Cumanicus)
- Sosyal Yapı: Kıpçaklar, göçebe bir yaşam tarzı benimsemişlerdir ve hayvancılıkla geçinmişlerdir. Savaşçı bir toplum yapısına sahip olmuşlardır ve askeri yetenekleri ile tanınmışlardır.
Günümüzdeki İzleri:
Kıpçak Türklerinin torunları, günümüzde Kazakistan, Kırgızistan, Ukrayna, Rusya ve diğer bölgelerde yaşamaktadır. Kıpçak dili ve kültürü, bu halkların kimliğinin önemli bir parçasıdır.