göbeklitepe ne demek?

Göbeklitepe Hakkında

Göbeklitepe, Şanlıurfa il merkezine yaklaşık 18 kilometre mesafede bulunan, Neolitik döneme ait önemli bir arkeolojik sit alanıdır. Özellikle tarım ve yerleşik hayat gibi kavramların henüz tam olarak başlamadığı bir dönemde, MÖ 10. binyıla (günümüzden yaklaşık 12.000 yıl öncesine) tarihlenmektedir. Bu özelliğiyle, bilinen en eski tapınak veya dini merkez olarak kabul edilir.

Temel Özellikler

T Şekilli Dikilitaşlar: Göbeklitepe'nin en dikkat çekici özelliği, üzerinde çeşitli hayvan figürleri (yaban domuzu, tilki, aslan, akrep, yılan, kuş vb.) bulunan büyük T şekilli dikilitaşlardır. Bu dikilitaşlar, dairesel veya oval planlı yapılar içerisinde yer almaktadır.
Dini ve Törensel Amaç: Yapıların yerleşim düzeni ve üzerindeki semboller, Göbeklitepe'nin dini veya törensel amaçlarla kullanıldığını düşündürmektedir. Şamanizm veya benzeri inanç sistemlerinin izlerini taşıdığına dair teoriler bulunmaktadır.
Avcı-Toplayıcı Toplum: Göbeklitepe'yi inşa eden ve kullanan toplulukların, henüz tam olarak yerleşik hayata geçmemiş, avcı-toplayıcı topluluklar olduğu düşünülmektedir. Bu durum, kompleks bir yapının inşası için gerekli organizasyon ve işgücünün nasıl sağlandığı konusunda önemli sorular ortaya çıkarmaktadır.
Tarım Öncesi Dönem: Göbeklitepe, **tarım**ın henüz yaygınlaşmadığı bir döneme ait olmasıyla, Neolitik Devrim'in anlaşılması açısından büyük önem taşımaktadır. Bazı araştırmacılar, Göbeklitepe'deki törenlerin, bitki ve **hayvan**ların evcilleştirilmesine ve tarımın ortaya çıkmasına katkıda bulunduğunu öne sürmektedir.
UNESCO Dünya Mirası: Göbeklitepe, 2018 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilmiştir. Bu durum, sit alanının korunması ve tanıtılması açısından önemli bir adım olmuştur.