fütüvvet ne demek?

Fütüvvet

Fütüvvet, İslam dünyasında ortaya çıkmış ve zamanla yaygınlaşmış bir ahlaki ve sosyal yaşam anlayışıdır. Kelime anlamı olarak "yiğitlik, cömertlik, el açıklığı, doğruluk, mertlik" gibi anlamlara gelir. Fütüvvet, sadece bireysel ahlakı değil, aynı zamanda toplumsal dayanışmayı, yardımlaşmayı ve adalet anlayışını da kapsar.

Temel İlkeleri:

• Cömertlik ve Fedakarlık: Başkalarının ihtiyaçlarını kendi ihtiyaçlarından önde tutmak, elindekini paylaşmak. Bu, fütüvvet ehlinin en belirgin özelliklerindendir. Bkz: Cömertlik
• Doğruluk ve Dürüstlük: Sözünde durmak, yalan söylememek, hile yapmamak. Fütüvvet ahlakının temel taşlarındandır. Bkz: Dürüstlük
• Yardımlaşma ve Dayanışma: Zor durumda olanlara yardım etmek, toplumsal sorunlara çözüm aramak, birlik ve beraberliği sağlamak. Bkz: Yardımlaşma ve Dayanışma
• Affetme ve Hoşgörü: Hataları bağışlamak, insanlara karşı anlayışlı olmak, kin ve nefret beslememek. Bkz: Hoşgörü
• Adalet ve Hakkaniyet: Herkese eşit davranmak, hak yememek, haksızlığa karşı durmak. Bkz: Adalet
• Misafirperverlik: Misafirleri ağırlamak, onlara ikramda bulunmak, hoş karşılamak. Bkz: Misafirperverlik

Tarihsel Gelişimi:

Fütüvvetin kökenleri, İslam öncesi Arap toplumundaki mertlik ve yiğitlik anlayışlarına kadar uzanır. İslam'ın yayılmasıyla birlikte, bu anlayışlar İslami değerlerle harmanlanarak yeni bir boyut kazanmıştır. Özellikle 12. yüzyıldan itibaren, fütüvvet teşkilatları ortaya çıkmış ve esnaf loncaları, askeri birlikler gibi farklı alanlarda etkili olmuştur.

Fütüvvetnameler:

Fütüvvet teşkilatlarının tüzükleri ve ahlaki prensiplerini içeren yazılı metinlere fütüvvetname denir. Bu eserler, fütüvvet ehlinin nasıl davranması gerektiğini, hangi kurallara uyması gerektiğini detaylı bir şekilde anlatır.

Tasavvuf ile İlişkisi:

Fütüvvet, tasavvuf ile yakın ilişki içindedir. Birçok sufi, fütüvvet ahlakını benimsemiş ve tasavvufi düşüncelerini fütüvvet prensipleriyle birleştirmiştir. Fütüvvet, tasavvufun dünyevi tezahürü olarak da görülebilir.

Günümüzdeki Yansıması:

Fütüvvet anlayışı, günümüzde de çeşitli sivil toplum kuruluşları, dernekler ve vakıflar aracılığıyla yaşatılmaya çalışılmaktadır. Toplumsal dayanışmayı artırmak, yardımlaşmayı teşvik etmek ve ahlaki değerleri yaygınlaştırmak gibi amaçlar güdülmektedir.