erzurum halk oyunları ne demek?

Erzurum Halk Oyunları

Erzurum Halk Oyunları, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Erzurum iline özgü, zengin ve köklü bir kültürel mirası temsil eden geleneksel danslardır. Coğrafi konumunun ve tarih boyunca farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmasının etkisiyle Erzurum halk oyunları, kendine özgü figürleri, ritimleri ve müzikleriyle dikkat çeker. Bu oyunlar, yöre insanının yaşam tarzını, duygularını, coşkusunu ve kahramanlıklarını yansıtan önemli birer ifade biçimidir.

Tarihçe

Erzurum halk oyunlarının kökenleri, bölgenin tarihine ve kültürel etkileşimlerine dayanmaktadır. Türklerin Anadolu'ya yerleşmesinden önce de bölgede çeşitli medeniyetlerin varlığı, halk oyunlarının gelişimine katkıda bulunmuştur. Özellikle Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde, Erzurum'un stratejik önemi ve kültürel canlılığı, halk oyunlarının çeşitlenmesine ve yaygınlaşmasına zemin hazırlamıştır. Halk oyunları, düğünler, bayramlar, hasat zamanları gibi özel günlerde icra edilerek, toplumsal dayanışmayı ve kültürel kimliği pekiştirmiştir.

Özellikleri

Erzurum halk oyunları, genellikle davul ve zurna eşliğinde oynanır. Oyunlardaki figürler, yörenin coğrafi özelliklerini, hayvanlarını ve günlük yaşamını yansıtır. Örneğin, kartal figürü, yörenin yüksek dağlarında yaşayan yırtıcı kuşları sembolize ederken, at figürü, yiğitliği ve cesareti temsil eder.

• Müzik: Erzurum halk oyunlarının müziği, genellikle davul, zurna, mey ve balaban gibi yöresel çalgılarla icra edilir. Müzikler, oyunların ritmine ve duygusuna uygun olarak canlı ve coşkulu bir yapıya sahiptir.
• Kostümler: Erzurum halk oyunları kostümleri, yörenin geleneksel giyim tarzını yansıtır. Erkekler genellikle şalvar, yelek, cepken ve çizme giyerken, kadınlar şalvar, entari, yelek ve başörtüsü kullanır. Kostümler, genellikle canlı renklerde ve işlemelerle süslenmiştir.
• Figürler: Erzurum halk oyunlarında çeşitli figürler bulunur. Bu figürler, genellikle grup halinde ve belirli bir düzen içinde icra edilir. Oyunlardaki figürler, yörenin coğrafi özelliklerini, hayvanlarını ve günlük yaşamını yansıtır.

Başlıca Erzurum Halk Oyunları

Erzurum'da birçok farklı halk oyunu bulunmaktadır. Bunlardan en bilinenleri şunlardır:

• Bar: Erzurum'un en yaygın ve bilinen halk oyunudur. Genellikle erkekler tarafından oynanır ve yiğitliği, cesareti ve dayanışmayı temsil eder. Bar oyunları, genellikle davul ve zurna eşliğinde, belirli bir düzen içinde ve grup halinde icra edilir. Farklı bar türleri bulunmaktadır; Serbar, Başbar, Yanbar, Dikine vb.
• Dadaş: Erzurum'a özgü bir diğer halk oyunudur. Dadaş, Erzurum'da yiğit, mert ve cesur erkek anlamına gelir. Bu oyun, dadaşların özelliklerini ve kahramanlıklarını yansıtır.
• Koçari: Doğu Anadolu Bölgesi'nde yaygın olarak oynanan bir halk oyunudur. Erzurum'da da sıklıkla icra edilir. Koçari, genellikle davul ve zurna eşliğinde, hızlı ve hareketli figürlerle oynanır.
• Tımbıllı: Kadınlar tarafından oynanan bir halk oyunudur. Tımbıllı, genellikle düğünlerde ve bayramlarda icra edilir. Oyun, kadınların zarafetini, neşesini ve dayanışmasını yansıtır.
• Atabarı: Kökeni Azerbaycan'a dayanan bir halk oyunu olmasına rağmen, Erzurum'da da sıklıkla oynanır. Atabarı, genellikle hızlı ve coşkulu bir ritme sahiptir.

Günümüzde Erzurum Halk Oyunları

Erzurum halk oyunları, günümüzde de yöre insanı tarafından yaşatılmaya devam etmektedir. Halk oyunları dernekleri, festivaller ve çeşitli etkinlikler aracılığıyla Erzurum halk oyunlarının tanıtımı yapılmakta ve gelecek nesillere aktarılması sağlanmaktadır. Ayrıca, Erzurum halk oyunları, turizm açısından da önemli bir potansiyele sahiptir. Yöreyi ziyaret eden turistler, halk oyunları gösterilerini izleyerek Erzurum'un zengin kültürel mirasını yakından tanıma fırsatı bulmaktadır.

Kaynakça

• Erzurum Valiliği Kültür ve Turizm Müdürlüğü
• Halk Oyunları Federasyonu
• UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi (Türkiye ile ilgili kısımlar)

Bu makale, Erzurum halk oyunları hakkında genel bir bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Daha detaylı bilgi için ilgili kaynaklara başvurabilirsiniz.