endülüs ne demek?

Endülüs

Endülüs, İber Yarımadası'nda, Müslümanların 711'den 1492'ye kadar süren hakimiyeti altındaki bölgeye verilen isimdir. Bu dönem, İslam medeniyetinin Avrupa'daki en parlak örneklerinden biri olarak kabul edilir. Başlangıçta bir vilayet iken, daha sonra bağımsız emirlik ve halifelik haline gelmiştir.

Tarihsel Gelişim:

• Fetih (711): Tarık bin Ziyad komutasındaki İslam orduları, İber Yarımadası'nı fethederek Vizigot Krallığı'na son verdi. Bu olay, Endülüs tarihinin başlangıcı olarak kabul edilir.
• Valilik Dönemi (711-756): Emevi Halifeliği'ne bağlı valiler tarafından yönetildi.
• Endülüs Emevi Emirliği (756-929): Emevi Hanedanı'ndan Abdurrahman bin Muaviye, Şam'daki Emevi Halifeliği'nin yıkılmasının ardından İber Yarımadası'nda bağımsız bir emirlik kurdu.
• Endülüs Emevi Halifeliği (929-1031): III. Abdurrahman, kendini halife ilan ederek Endülüs'ü halifelik statüsüne yükseltti. Bu dönem, Endülüs'ün altın çağı olarak kabul edilir.
• Mülûkü't-Tavâif (1031-1086): Halifeliğin yıkılmasının ardından Endülüs, küçük prensliklere (taife) bölündü.
• Murabıtlar ve Muvahhidler Dönemi (1086-1212): Kuzey Afrika'daki Murabıtlar ve Muvahhidler, Endülüs'ü işgal ederek siyasi birliği yeniden sağladı.
• Nasrîler Dönemi (1232-1492): Gırnata merkezli Nasrîler, Endülüs'teki son Müslüman devleti oldu.
• Reconquista (Yeniden Fetih): Hristiyan krallıklarının, Endülüs'ü geri alma süreci. 1492'de Gırnata'nın düşmesiyle sona erdi.

Kültürel ve Bilimsel Katkılar:

Endülüs, İslam dünyası ile Avrupa arasında önemli bir kültür ve bilim merkezi oldu. Matematik, astronomi, tıp, felsefe, mimari ve edebiyat alanlarında önemli gelişmeler yaşandı. İbn-i Rüşd, İbn-i Arabi gibi önemli düşünürler bu dönemde yetişti. Kurtuba, Gırnata, İşbiliye gibi şehirler, dönemin en önemli bilim ve kültür merkezleriydi.

Mimari:

Endülüs mimarisi, İslam ve Hristiyan sanatlarının etkileşimiyle özgün bir stil oluşturdu. Kurtuba Camii, Elhamra Sarayı ve Giralda, Endülüs mimarisinin en önemli örneklerindendir.

Önemli Kavramlar:

• Fetih
• Emevi Halifeliği
• Halifelik
• Mülûkü't-Tavâif
• Murabıtlar
• Muvahhidler
• Reconquista
• Kurtuba Camii
• Elhamra Sarayı