elektron yakalaması ne demek?
Elektron Yakalaması (Elektron Tutulumu)
Elektron yakalaması (bazen elektron tutulumu olarak da adlandırılır), bir atomun çekirdeğinin, atomun kendi elektron bulutundan bir iç elektronu (genellikle bir <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/K-kabuğu">K-kabuğu</a> elektronu) yakaladığı bir radyoaktif bozunma türüdür. Bu süreçte, çekirdekteki bir proton, bir elektron ile birleşerek bir nötron ve bir <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/nötrino">nötrino</a> oluşturur.
Reaksiyon denklemi genellikle şu şekilde gösterilir:
p + e⁻ → n + νₑ
Burada:
- p: Proton
- e⁻: Elektron
- n: Nötron
- νₑ: Elektron nötrinosu
Elektron yakalamasının temel özellikleri:
- Atom Numarası Azalır: Çekirdekteki proton sayısı bir azalır, bu da atom numarasının (Z) bir birim azalmasına neden olur ve farklı bir elemente dönüşüm gerçekleşir.
- Kütle Numarası Değişmez: Çekirdekteki toplam nükleon (proton + nötron) sayısı aynı kalır, bu nedenle kütle numarası (A) değişmez.
- X-ışını Emisyonu: Elektron yakalaması sonrasında, iç kabuktaki elektronun boşluğu, dış kabuklardan gelen elektronlarla doldurulur. Bu geçişler sırasında <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/X-ışını">X-ışınları</a> ve/veya Auger elektronları yayılabilir.
- Radyoaktif Bozunma: Elektron yakalaması, radyoaktif bir bozunma türüdür ve çekirdeğin daha kararlı bir duruma geçmesine yardımcı olur.
- Nötrino Emisyonu: Elektron yakalaması sürecinde bir nötrino salınır. Bu nötrinoların tespiti zordur.
- Protonca Zengin İzotoplar: Nötronca fakir, protonca zengin izotoplar elektron yakalaması yoluyla daha kararlı hale geçebilirler. Elektron yakalaması, <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/beta%20bozunumu">beta bozunumu</a> ile rekabet edebilir.