cenevre sözleşmesi ne demek?
Cenevre Sözleşmeleri, savaş zamanında uyulması gereken insani kuralları belirleyen dört ayrı sözleşme ve ek protokollerden oluşur. Temel amaçları, savaş mağdurlarını (yaralılar, hastalar, deniz kazazedeleri, savaş esirleri ve siviller) korumaktır.
- Birinci Cenevre Sözleşmesi (1864, revize 1949): Savaş alanındaki yaralı ve hasta askerlerin korunmasına yöneliktir.
- İkinci Cenevre Sözleşmesi (1949): Denizdeki yaralı, hasta ve gemi kazazedelerinin korunmasına odaklanır.
- Üçüncü Cenevre Sözleşmesi (1929, revize 1949): Savaş esirlerinin (POW) nasıl muamele görmesi gerektiğini düzenler.
- Dördüncü Cenevre Sözleşmesi (1949): Savaş zamanında sivillerin korunmasına ilişkindir.
Ek Protokoller:
- 1977 tarihli I. Protokol: Uluslararası silahlı çatışmaların kurbanlarının korunmasıyla ilgili ek protokol.
- 1977 tarihli II. Protokol: Uluslararası olmayan silahlı çatışmaların kurbanlarının korunmasıyla ilgili ek protokol.
- 2005 tarihli III. Protokol: Ek bir ayırt edici işaretin (kırmızı kristal) kabulüyle ilgili ek protokol.
Temel İlkeler:
- İnsaniyet: Savaşın insanlık dışı etkilerini azaltmak.
- Tarafsızlık: Ayrım gözetmeksizin yardım etmek.
- Bağımsızlık: Siyasi amaçlardan bağımsız hareket etmek.
- Gönüllülük: Zorlama olmaksızın yardım etmek.
- Birlik: Ortak amaç için birlikte çalışmak.
- Evrensellik: Herkese uygulanabilir olmak.
- Gizlilik: İhtiyaç sahiplerinin kimliklerini korumak.
Cenevre Sözleşmeleri, uluslararası insancıl hukukun temelini oluşturur ve savaşta dahi insanlığın korunmasını amaçlar. İhlalleri Savaş Suçu olarak kabul edilir.