Cemaleddin Afgani
Cemaleddin Afgani (1838/1839 - 1897), 19. yüzyılın en etkili İslamcı düşünürlerinden ve siyasi aktivistlerinden biridir. Pan-İslamizm akımının öncülerindendir.
Önemli Görüşleri ve Faaliyetleri:
- Pan-İslamizm: Müslüman dünyasının birleşmesi ve Batı emperyalizmine karşı ortak hareket etmesi gerektiğini savunmuştur. Pan-İslamizm ideolojisinin yayılmasına büyük katkı sağlamıştır.
- Batı Eleştirisi: Batı'nın bilim ve teknolojideki ilerlemesini takdir etmekle birlikte, sömürgeci emellerini ve kültürel dayatmalarını eleştirmiştir.
- İslam'ın Yenilenmesi: İslam'ın akılcı ve bilimsel yorumlarla yeniden canlandırılması gerektiğini savunmuştur. İslam'ın%20Yenilenmesi düşüncesi, sonraki dönemlerdeki İslamcı hareketler üzerinde etkili olmuştur.
- Meşrutiyet: Otokratik yönetimlere karşı çıkmış ve meşrutiyet rejimlerinin kurulmasını desteklemiştir.
- Siyasi Faaliyetler: Afganistan, Hindistan, Mısır, İstanbul, Paris ve Londra gibi farklı coğrafyalarda siyasi faaliyetlerde bulunmuş ve çeşitli gazete ve dergilerde yazılar yazmıştır.
- Öğrencileri: Muhammed Abduh gibi birçok önemli düşünür ve aktivist, Afgani'nin öğrencisi olmuştur.
Etkisi:
Cemaleddin Afgani'nin fikirleri, 20. yüzyıl İslam dünyasındaki birçok siyasi ve dini hareket üzerinde derin etkiler bırakmıştır. Hem İslamcı hareketlerin hem de anti-emperyalist mücadelelerin önemli bir ilham kaynağı olmuştur.