buzul çağı ne demek?

Buzul Çağı Hakkında Bilgi

Buzul çağı, Dünya'nın yüzey sıcaklığının uzun bir süre boyunca düşmesiyle karakterize edilen ve buz tabakalarının ve buzulların önemli ölçüde genişlemesine neden olan dönemlerdir. Bu dönemlerde, genellikle kutuplardan başlayarak daha ılıman bölgelere doğru yayılan geniş buz örtüleri oluşur.

Nedenleri:

  • Astronomik Faktörler (Milankovitch Döngüleri): Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesindeki değişiklikler, eksen eğikliği ve presesyon gibi faktörler, Güneş ışınlarının Dünya'ya ulaşma şeklini etkileyerek iklimi değiştirir.
  • Atmosferik Değişiklikler: Atmosferdeki sera gazlarının konsantrasyonundaki azalma (örneğin, karbondioksit seviyelerinde düşüş) sıcaklıkların düşmesine katkıda bulunabilir.
  • Volkanik Aktivite: Büyük volkanik patlamalar, atmosfere yayılan aerosoller aracılığıyla Güneş ışınlarını engelleyerek geçici bir soğuma etkisine neden olabilir.
  • Okyanus Akıntıları: Okyanus akıntılarındaki değişiklikler, ısı dağılımını etkileyerek bölgesel veya küresel iklim değişikliklerine yol açabilir.

Etkileri:

  • Deniz Seviyesinde Düşüş: Büyük miktarda suyun buzullarda depolanması nedeniyle deniz seviyesi önemli ölçüde düşer.
  • Kara Yüzeyinde Değişiklikler: Buzullar, hareket ettikleri yüzeyleri aşındırır ve şekillendirir; vadiler, morenler ve diğer buzul şekilleri oluşturur.
  • Bitki ve Hayvan Yaşamında Değişiklikler: İklim koşullarındaki değişiklikler, bitki örtüsünün ve hayvan türlerinin dağılımını etkiler; bazı türler daha sıcak bölgelere göç ederken, bazıları yok olur.
  • İnsan Toplulukları Üzerindeki Etkiler: Buzul çağı, insanların yaşam alanlarını ve geçim kaynaklarını derinden etkilemiştir.

Önemli Buzul Çağları:

  • Huron Buzul Çağı (Erken Proterozoik): Yaklaşık 2.4 milyar yıl önce meydana geldi.
  • Kriyojeniyen Dönemi (Neoproterozoik): Yaklaşık 720 ila 635 milyon yıl önce, "Kartopu Dünya" hipotezi ile ilişkilendirilir.
  • And Dağları-Sahra Buzul Çağı (Geç Ordovisiyen): Yaklaşık 450 ila 420 milyon yıl önce meydana geldi.
  • Karbonifer-Permiyen Buzul Çağı: Yaklaşık 360 ila 260 milyon yıl önce meydana geldi.
  • Kuvaterner Buzul Çağı: Yaklaşık 2.58 milyon yıl önce başladı ve günümüzde hala devam etmektedir (interglasiyal dönemdeyiz).

Son buzul çağı yaklaşık 11.700 yıl önce sona ermiştir. Ancak, Dünya'nın iklimi sürekli olarak değişmekte ve gelecekte yeni bir buzul çağının olup olmayacağı bilim insanları tarafından incelenmektedir.