balık kılçığı diyagramı ne demek?

Balık Kılçığı Diyagramı (Ishikawa Diyagramı)

Balık kılçığı diyagramı, aynı zamanda Ishikawa diyagramı veya neden-sonuç diyagramı olarak da bilinir, bir problemin veya etkinin temel nedenlerini sistematik bir şekilde belirlemek ve görselleştirmek için kullanılan bir analiz aracıdır. Kaoru Ishikawa tarafından geliştirildiği için onun adıyla da anılır.

Amaç:

Bir sorunun veya istenmeyen bir durumun (sonuç) olası nedenlerini belirlemek, organize etmek ve görselleştirmek. Temel nedenleri bularak çözüme yönelik adımlar atmayı kolaylaştırmak.

Nasıl Oluşturulur?

  1. Problemi Tanımla: Çözmek istediğiniz problemi veya ulaşmak istediğiniz etkiyi net bir şekilde tanımlayın. Bu, balık kılçığı diyagramının "kafası" olacaktır.

  2. Ana Neden Kategorilerini Belirle: Problemin olası nedenlerini gruplandırabileceğiniz ana kategoriler belirleyin. Geleneksel olarak kullanılan bazı ana kategoriler şunlardır:

    Bu kategoriler, uygulamanızın özel bağlamına göre uyarlanabilir. Örneğin, hizmet sektöründe "Politika" veya "Prosedür" gibi kategoriler kullanılabilir.

  3. Nedenleri Ekle: Her bir kategori için, probleme katkıda bulunabilecek olası nedenleri beyin fırtınası yaparak listeleyin. Bu nedenleri, ana kategorilerden çıkan "kılçıklar" olarak diyagrama ekleyin.

  4. Derinlemesine İnceleme: Her bir nedeni daha da inceleyerek, "Neden, neden?" sorusunu tekrar tekrar sorarak temel nedenlere ulaşmaya çalışın. Bu, her bir kılçıktan çıkan daha küçük kılçıklar ekleyerek yapılır.

  5. Analiz ve Çözüm: Diyagram tamamlandıktan sonra, en önemli veya en sık tekrar eden nedenleri belirleyin. Bu nedenlere odaklanarak, iyileştirme veya çözüm için eylemler geliştirin.

Faydaları:

  • Problemleri sistematik bir şekilde analiz etmeyi sağlar.
  • Ekip çalışmasını teşvik eder.
  • Tüm olası nedenlerin göz önünde bulundurulmasını sağlar.
  • Temel nedenlere odaklanmayı kolaylaştırır.
  • İyileştirme fırsatlarını belirlemeye yardımcı olur.

Kullanım Alanları:

  • Kalite kontrol
  • Problem çözme
  • Süreç iyileştirme
  • Risk analizi
  • Ar-Ge