antijen sunan hücreler ne demek?
Antijen Sunan Hücreler (APC)
Antijen sunan hücreler (APC'ler), bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır ve temel görevleri antijenleri işleyerek T hücrelerine sunmaktır. Bu sayede adaptif bağışıklık yanıtını başlatırlar. APC'ler, doğuştan gelen ve adaptif bağışıklık sistemleri arasında köprü görevi görürler.
Temel İşlevleri:
- Antijen Yakalama: Patojenlerden (bakteri, virüs vb.) veya vücudun kendi hücrelerinden kaynaklanan antijenleri yakalarlar.
- Antijen İşleme: Yakalanan antijenleri daha küçük peptit parçalarına ayırırlar.
- Antijen Sunumu: Bu peptitleri, MHC (Major Histocompatibility Complex - Majör Doku Uyumluluk Kompleksi) molekülleri aracılığıyla T hücrelerine sunarlar. MHC molekülleri, antijenleri T hücre reseptörlerine (TCR) sunan hücre yüzeyi proteinleridir.
- Ko-stimülasyon: T hücrelerinin aktivasyonu için gerekli olan ikinci bir sinyali sağlarlar. Bu sinyal, APC üzerindeki ko-stimülatör moleküller (örneğin, B7) ile T hücresi üzerindeki reseptörler (örneğin, CD28) arasındaki etkileşim yoluyla iletilir.
Başlıca Antijen Sunan Hücre Tipleri:
- Dendritik Hücreler: En etkili APC'lerdir. Dokularda bulunurlar ve antijenleri yakaladıktan sonra lenf düğümlerine göç ederek T hücrelerine sunarlar. Dendritik Hücreler
- Makrofajlar: Fagositoz yoluyla patojenleri ve hücresel atıkları temizlerler. Ayrıca antijenleri işleyip T hücrelerine sunabilirler. Makrofajlar
- B Hücreleri: Antikor reseptörleri aracılığıyla antijenleri bağlarlar, içselleştirirler ve T hücrelerine sunarlar. B hücreleri, özellikle T hücre bağımlı antijenlere karşı antikor üretimini desteklerler. B Hücreleri
MHC Sınıfları ve Antijen Sunumu:
- MHC Sınıf I: Tüm çekirdekli hücrelerde bulunur ve hücre içi antijenleri (örneğin, virüs enfekte hücrelerden kaynaklanan antijenler) CD8+ T hücrelerine (sitotoksik T hücreleri) sunar.
- MHC Sınıf II: Sadece APC'lerde bulunur ve hücre dışı antijenleri (örneğin, bakterilerden kaynaklanan antijenler) CD4+ T hücrelerine (yardımcı T hücreleri) sunar.
Antijen sunumu, adaptif bağışıklık yanıtının başlatılması için kritik öneme sahiptir. APC'lerin antijenleri etkili bir şekilde sunamaması, bağışıklık yetersizliğine veya otoimmün hastalıklara yol açabilir.