anafilaktik şok ne demek?

Anafilaktik Şok

Anafilaktik şok, ani gelişen, şiddetli ve yaşamı tehdit eden bir alerjik reaksiyondur. Genellikle bir alerjene maruz kalındıktan sonra dakikalar içinde ortaya çıkar. Anafilaksi, bağışıklık sisteminin alerjene aşırı tepki vermesi sonucu meydana gelir.

Nedenleri:

• Besinler: Fıstık, ağaç yemişleri, süt, yumurta, balık, kabuklu deniz ürünleri gibi.
• İlaçlar: Penisilin ve diğer antibiyotikler, NSAID'ler (nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar), anestezi ilaçları gibi.
• Böcek Sokmaları: Arı, yaban arısı, karınca gibi.
• Lateks: Eldiven, balon, tıbbi cihazlar gibi lateks içeren ürünler.
• Egzersiz: Nadiren, egzersiz tek başına veya belirli besinlerle birlikte tetikleyebilir.

Belirtileri:

• Cilt Reaksiyonları: Kurdeşen (ürtiker), kaşıntı, kızarıklık, şişlik (anjiyoödem)
• Solunum Zorluğu: Hırıltı, nefes darlığı, öksürük, boğazda şişlik veya sıkışma hissi.
• Kardiyovasküler Belirtiler: Baş dönmesi, bayılma, hızlı veya zayıf nabız, düşük kan basıncı (hipotansiyon).
• Gastrointestinal Belirtiler: Mide bulantısı, kusma, ishal, karın ağrısı.
• Diğer Belirtiler: Metalik tat, endişe, bilinç kaybı.

Tedavi:

Anafilaktik şok acil tıbbi müdahale gerektirir. Temel tedavi yöntemleri şunlardır:

• Epinefrin (Adrenalin) Enjeksiyonu: Anafilaksi tedavisinde ilk ve en önemli adımdır. Genellikle oto-enjektör (örneğin, EpiPen) ile uygulanır.
• Acil Servis: Epinefrin enjeksiyonundan sonra bile, bir sağlık kuruluşunda gözlem altında tutulmak önemlidir.
• Oksijen: Solunum zorluğunu gidermek için oksijen verilir.
• İntravenöz Sıvılar: Kan basıncını yükseltmek için sıvı takviyesi yapılır.
• Diğer İlaçlar: Antihistaminikler ve kortikosteroidler gibi ilaçlar semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.

Önleme:

• Alerjenlerden Kaçınma: Bilinen alerjenlerden kaçınmak en önemli önleyici tedbirdir.
• Alerji Kimliği: Anafilaksi riski taşıyan kişilerin alerjilerini belirten bir kimlik veya bileklik takmaları önemlidir.
• Epinefrin Oto-Enjektörü: Anafilaksi riski taşıyan kişilerin yanlarında her zaman epinefrin oto-enjektörü bulundurmaları ve nasıl kullanacaklarını bilmeleri gerekir.
• Alerji Uzmanına Danışma: Alerji testleri ve alerji aşıları (immünoterapi) hakkında bir alerji uzmanına danışmak faydalı olabilir.

Not: Bu bilgiler sadece bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Anafilaksi şüphesi durumunda derhal tıbbi yardım alınmalıdır.