Ağız kuruluğu, tükürük bezlerinin yeterli tükürük üretememesi sonucu ortaya çıkan rahatsız edici bir durumdur. Tıp literatüründe Kserostomi olarak da bilinir. Tükürük, ağız sağlığı için hayati öneme sahiptir; yiyecekleri nemlendirir, sindirimi kolaylaştırır, dişleri çürüklerden korur ve ağızdaki bakteri dengesini sağlar.
Nedenleri:
- İlaçlar: Birçok reçeteli ve reçetesiz ilaç ağız kuruluğuna neden olabilir. Özellikle antidepresanlar, antihistaminikler, dekonjestanlar ve tansiyon%20ilaçları sıkça bu yan etkiye sahiptir.
- Hastalıklar: Bazı sistemik hastalıklar, örneğin Sjögren%20sendromu, diyabet ve HIV/AIDS ağız kuruluğuna yol açabilir.
- Tedaviler: Radyoterapi (özellikle baş ve boyun bölgesine uygulanan) ve kemoterapi gibi kanser tedavileri tükürük bezlerine zarar vererek ağız kuruluğuna neden olabilir.
- Sinir Hasarı: Baş ve boyun bölgesindeki sinirlerin hasar görmesi, tükürük bezlerinin işlevini etkileyebilir.
- Dehidrasyon: Yeterince sıvı almamak, ağız kuruluğuna neden olabilir.
- Tütün ve Alkol: Tütün ürünleri ve alkol tüketimi ağız kuruluğunu şiddetlendirebilir.
- Yaşlanma: Yaşlanma süreciyle birlikte tükürük üretimi azalabilir.
Belirtileri:
- Sürekli ağızda kuruluk hissi
- Yutkunma güçlüğü
- Konuşma zorluğu
- Tat alma duyusunda değişiklik
- Boğaz ağrısı
- Ağız köşelerinde çatlaklar
- Diş çürüklerinde artış
- Ağız kokusu
Tedavisi:
Ağız kuruluğunun tedavisi, altta yatan nedenlere bağlıdır. Tedavi seçenekleri arasında:
- Tükürük İkameleri: Reçetesiz satılan yapay tükürük ürünleri (ağız spreyleri, gargaralar, jeller)
- Tükürük Uyarıcı İlaçlar: Tükürük üretimini artıran ilaçlar (doktor tarafından reçete edilir)
- Altta Yatan Nedenin Tedavisi: Eğer ağız kuruluğuna bir hastalık veya ilaç neden oluyorsa, bu durumun tedavi edilmesi veya ilacın değiştirilmesi
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Bol su içmek, şekersiz sakız çiğnemek, alkol ve tütün kullanımından kaçınmak, kafein tüketimini azaltmak.
Ağız kuruluğu şikayetiniz varsa, bir doktora veya diş hekimine başvurmanız önemlidir.