açısal momentum ne demek?

Açısal momentum, dönen bir cismin veya dönme hareketi yapan bir parçacığın sahip olduğu bir fiziksel niceliktir. Bir nevi doğrusal momentumun dönme hareketindeki karşılığıdır. Açısal momentum, hem cismin dönme eylemsizliğine (kütlesinin dönmeye karşı gösterdiği direnç) hem de açısal hızına bağlıdır.

Tanım ve Formül:

Açısal momentum genellikle L sembolü ile gösterilir ve vektörel bir büyüklüktür. Yani hem büyüklüğü hem de yönü vardır.

• Noktasal Parçacık İçin: Bir m kütleli parçacığın, bir referans noktasına göre r konum vektörü ve v hızı varsa, açısal momentumu şu şekilde hesaplanır:

  L = r x (mv)

  Burada "x" vektörel çarpımı temsil eder. Açısal momentumun yönü, sağ el kuralı ile bulunur.

• Katı Cisim İçin: Katı bir cismin belirli bir eksen etrafındaki açısal momentumu ise şu şekilde hesaplanır:

  L = Iω

  Burada I cismin eylemsizlik momenti (https://www.nedemek.page/kavramlar/eylemsizlik%20momenti) ve ω ise açısal hızıdır (https://www.nedemek.page/kavramlar/açısal%20hız).

Açısal Momentumun Korunumu:

Fizikte önemli bir korunum yasasıdır. Bir sisteme etki eden dış tork (https://www.nedemek.page/kavramlar/tork) sıfırsa, sistemin toplam açısal momentumu sabittir. Bu, açısal momentumun zamanla değişmediği anlamına gelir. Bu ilke, buz patencilerinin dönüş hızlarını kollarını açıp kapatarak değiştirmesi veya bir gezegenin Güneş etrafındaki yörüngesindeki hız değişimleri gibi birçok olayı açıklar.

Uygulama Alanları:

Açısal momentum, astrofizik (https://www.nedemek.page/kavramlar/astrofizik), mekanik (https://www.nedemek.page/kavramlar/mekanik), atom fiziği (https://www.nedemek.page/kavramlar/atom%20fiziği) ve mühendislik gibi birçok alanda önemli bir kavramdır. Gezegenlerin ve yıldızların hareketinden, dönen makinelerin tasarımına kadar geniş bir yelpazede uygulamaları bulunmaktadır.