1402'likler, Türkiye'de 12 Eylül Darbesi sonrasında 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu ile görevlerine son verilen memur ve bilhassa üniversite öğretim elemanlarına halk arasında verilen isim. Ayrıca işten çıkarılan kişileri nitelemek için de kullanılır. 1971 yılında çıkarılan 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu'nun ikinci maddesi, 12 Eylül 1980 darbesinden sonra ülke idaresini eline alan Millî Güvenlik Konseyi tarafından 1983 yılında değiştirildi ve akademik personelden devlet memuruna kadar kamuda çalışan birçok kişinin görevine son verildi.
1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu çerçevesinde işten çıkarmalar yapılmıştır.
6 Kasım 1981'de çıkarılan 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile, Yükseköğretim Kurulu kuruldu.1 Bundan sonra 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu'nun 2301 ve 2766 sayılı Kanun'la değişik maddelerince özellikle sol görüşlü olduğu düşünülen 71 üniversite öğretim görevlisi, YÖK tarafından görevlerinden uzaklaştırıldı.2 İlk uzaklaştırmalar Şubat 1983'te başladı.3 Genelkurmay Başkanlığı'nın açıklamalarına göre, toplam 4.891 kamu personeli görevden alınmış ve 38 profesör, 25 doçent, 10 yardımcı doçent; 1402'lik olmuştur. Ancak 1402'lik olmasını istemediğinden bizzat istifa yolunu seçenler de dâhil edildiğinde, toplam mağdur sayısının 20.000 civarında olduğu öne sürülmektedir. Bazı üniversiteler personel yokluğu nedeniyle bu yasa yüzünden zor duruma düşmüşlerdir.
12 Mart 1986'da ilk kez Ankara İdare Mahkemesince, 1402'liklerin tüm aylık ve özlük haklarıyla göreve başlatılmaları gerektiği belirtildi ve çalışmadıkları sürelerde mahrum kaldıkları gelirlerin de tazminat olarak ödenmesi öngörüldü. Sosyaldemokrat Halkçı Parti milletvekilleri, 3 Mayıs 1990'da 1402 sayılı Sıkıyönetim Kanunu'nda değişiklik için Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne bir yasa değişikliği teklifi sundu. Bundan önce, 3 Şubat 1990'da Danıştay kararınca uzaklaştırılan öğretim üyelerine dönüş için izin verildi. Bu kararla ilk dönen öğretim üyesi Hüseyin Hatemi oldu.
2003 yılında Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından, bu yasayla tutuklanıp tahliye olan devlet memurlarına memnu haklarının iadesi için yasa teklifi hazırlandı.4
Orijinal kaynak: 1402'likler. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page