ikili teşkilat ne demek?

İkili Teşkilat

İkili teşkilat, eski Türk devletlerinde görülen, devleti yöneten hanedan üyelerinin (genellikle hükümdarın erkek kardeşleri veya oğulları) ülkeyi doğu ve batı olmak üzere ikiye bölerek yönetmesi sistemidir. Bu sistemde, asıl hükümdar genellikle doğu kanadını yönetir ve batı kanadını yöneten kişi, doğu hükümdarına bağlı olsa da geniş yetkilere sahiptir.

Temel Amaçları:

• Yönetimi Kolaylaştırmak: Geniş coğrafyalara yayılmış Türk devletlerinde, merkezi otoritenin her yere ulaşması zor olduğundan, ülkenin ikiye bölünerek yönetilmesi, idari etkinliği artırmayı amaçlar.
• Otoriteyi Paylaşmak: Hanedan üyeleri arasındaki iktidar mücadelesini azaltmak ve taht kavgalarının önüne geçmek için bir çözüm olarak görülmüştür.
• Askeri Seferberliği Hızlandırmak: İki ayrı yönetim merkezi sayesinde, askeri seferberlikler daha hızlı bir şekilde organize edilebilir.

Önemli Unsurları:

• Doğu-Batı Ayrımı: Ülke genellikle doğu ve batı olmak üzere iki ana bölgeye ayrılır. Doğu, genellikle daha önemli ve merkezi olarak kabul edilirken, batı ise daha özerk bir yapıya sahiptir.
• Hanedan Üyeleri: Batı kanadını yöneten kişi genellikle hükümdarın erkek kardeşi veya oğludur. Bu kişi, hükümdara bağlı olmakla birlikte geniş yetkilere sahiptir.
• Merkezi Otorite: İkili teşkilat sisteminde, her ne kadar ülke ikiye bölünmüş olsa da, nihai otorite her zaman doğu kanadını yöneten hükümdardadır.
• Veraset Sorunları: Sistem her ne kadar taht kavgalarını azaltmayı amaçlasa da, bazen batı kanadını yöneten kişinin bağımsızlık ilan etmesi veya doğu kanadındaki hükümdarlığa göz dikmesi gibi durumlara yol açabilir.

Örnekler:

• Göktürkler: İkili teşkilatın en belirgin örneklerinden biri Göktürklerdir. Doğu Göktürk ve Batı Göktürk olarak ikiye ayrılmışlardır.
• Hazarlar: Hazar Kağanlığı'nda da benzer bir sistem mevcuttu.

İkili teşkilat ile ilgili daha detaylı bilgi için: İkili Teşkilat