işletim sistemleri ne demek?

İşletim Sistemleri

İşletim sistemi (İS), bir bilgisayarın donanım ve yazılım kaynaklarını yöneten ve bilgisayar programları için ortak hizmetler sağlayan bir sistem yazılımıdır. Temel olarak, donanım ile kullanıcı arasındaki iletişimi sağlayan bir aracıdır.

Temel Görevleri:

• Kaynak Yönetimi:

  • İşlemci (CPU) Yönetimi: İşlemlerin (programların) işlemci zamanını adil ve verimli bir şekilde paylaşmasını sağlar.
  • Bellek Yönetimi: Sistem belleğinin (RAM) etkin kullanımını sağlar ve programlara bellek tahsis eder.
  • Giriş/Çıkış (G/Ç) Yönetimi: Donanım cihazları (klavye, fare, yazıcı, disk vb.) ile iletişim kurar ve veri transferini yönetir.
  • Dosya Sistemi Yönetimi: Dosyaların ve dizinlerin düzenlenmesi, saklanması ve erişilmesi işlemlerini yönetir.

• Kullanıcı Arabirimi Sağlama: Kullanıcıların bilgisayarla etkileşim kurmasını sağlayan bir arayüz sunar. Bu, Komut Satırı Arabirimi (CLI) veya Grafik Kullanıcı Arabirimi (GUI) olabilir.

• Program Yürütme: Uygulamaların yüklenmesini, çalıştırılmasını ve sonlandırılmasını sağlar.

• Güvenlik: Sistem kaynaklarını yetkisiz erişime karşı korur ve kullanıcı hesaplarını yönetir.

İşletim Sistemi Türleri:

• Toplu İşletim Sistemleri (Batch OS): İşlemler gruplar halinde toplanır ve sırayla işlenir.
• Gerçek Zamanlı İşletim Sistemleri (RTOS): Zaman kritik uygulamalar için tasarlanmıştır ve belirli bir süre içinde yanıt vermeleri gerekir.
• Dağıtık İşletim Sistemleri (Distributed OS): Birden fazla bilgisayarda çalışan ve tek bir sistem gibi görünen işletim sistemleridir.
• Gömülü İşletim Sistemleri (Embedded OS): Özel amaçlı cihazlarda (örneğin, akıllı telefonlar, otomobiller, beyaz eşyalar) kullanılan işletim sistemleridir.
• Çok Kullanıcılı İşletim Sistemleri (Multi-user OS): Birden fazla kullanıcının aynı anda sisteme erişmesine izin verir.
• Çoklu Görevli İşletim Sistemleri (Multitasking OS): Aynı anda birden fazla programın çalışmasına izin verir.

Örnek İşletim Sistemleri:

• Windows
• macOS
• Linux
• Android
• iOS

İşletim Sisteminin Önemi:

İşletim sistemleri, bilgisayar sistemlerinin temel bir parçasıdır ve donanım ve yazılım arasındaki iletişimi sağlayarak bilgisayarların kullanılabilirliğini ve verimliliğini artırır. Kullanıcıların karmaşık donanım detaylarıyla uğraşmadan uygulamaları çalıştırmasına ve görevlerini tamamlamasına olanak tanır.