çoklu kişilik bozukluğu ne demek?

Çoklu Kişilik Bozukluğu (ÇKB)

Çoklu Kişilik Bozukluğu (ÇKB), günümüzde daha yaygın olarak Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu (DKB) olarak adlandırılan, bireyin kimliğinin bütünlüğünün bozulduğu karmaşık bir psikolojik rahatsızlıktır. Bu durum, kişinin farklı kimlik veya kişilik durumları sergilemesine neden olur. Bu farklı kimlikler "alter" olarak da adlandırılır.

Temel Özellikleri:

• Kimlik Bütünlüğünde Kopukluk: Kişinin tek bir kimlik algısı yerine, birbirinden farklı davranış, düşünce ve duygu kalıplarına sahip en az iki veya daha fazla ayrı kimliği (alter) vardır.
• Alterler Arası Geçişler: Alterler arasında geçişler ani veya kademeli olabilir. Bu geçişler sırasında birey, mevcut kimliğinin farkındalığını kaybedebilir ve diğer alterin kontrolüne girebilir.
• Amnezi: Alterler arası geçişlerde veya bazı dönemlerde, birey önemli kişisel bilgileri, olayları veya travmatik deneyimleri hatırlamakta zorlanır. Bu amnezi, olağan unutkanlıkla açıklanamaz.
• Yüksek Oranda Travma Geçmişi: DKB'li bireylerin çoğunda, özellikle çocukluk döneminde yaşanan ağır travmalar (fiziksel, cinsel veya duygusal istismar gibi) öyküsü bulunur. Travma, kimliğin bütünleşmesini engelleyerek alterlerin oluşumuna zemin hazırlayabilir.
• Diğer Psikiyatrik Belirtiler: DKB, depresyon, anksiyete, kendine zarar verme davranışları, uyku bozuklukları ve madde kullanımı gibi diğer psikiyatrik sorunlarla da sıklıkla birliktelik gösterir.

Nedenleri:

ÇKB'nin temel nedeni genellikle çocukluk döneminde yaşanan ağır travmalardır. Travmatik deneyimler, bireyin kendisini ve yaşadığı gerçekliği parçalara ayırmasına ve bu parçaların farklı kimlikler şeklinde ortaya çıkmasına neden olabilir. Genetik yatkınlık ve çevresel faktörler de hastalığın gelişiminde rol oynayabilir.

Tedavi:

DKB'nin tedavisi uzun ve karmaşık bir süreçtir. Tedavinin temel amacı, alterler arasındaki iletişimi ve işbirliğini artırarak kimliğin bütünleşmesini sağlamaktır. Tedavi yöntemleri şunları içerir:

• Psikoterapi: Özellikle travma odaklı terapiler (EMDR, bilişsel davranışçı terapi vb.) ve psikodinamik terapi, travmatik deneyimlerin işlenmesine ve kimlik bütünlüğünün sağlanmasına yardımcı olur.
• İlaç Tedavisi: DKB'yi doğrudan tedavi eden bir ilaç bulunmamaktadır. Ancak, depresyon, anksiyete veya uyku bozuklukları gibi eşlik eden psikiyatrik belirtileri kontrol altına almak için ilaçlar kullanılabilir.
• Hipnoz: Bazı durumlarda, alterler arasındaki iletişimi kolaylaştırmak ve travmatik anıları hatırlamak için hipnoz kullanılabilir.

Not: DKB tedavisi uzman bir psikiyatrist veya klinik psikolog tarafından yapılmalıdır. Kendi kendine teşhis koymaktan veya tedavi uygulamaktan kaçının.